2013-02-26 12:37:05
της Κορίνας Καφετζοπούλου
Ο κ. Γιώργος Περάκης ή αλλιώς Περακογιώργης από τη Γάλιπε, δεν είναι μόνο γνωστός στα γειτονικά χωριά, το Καινούργιο Χωριό, τη Γαλίφα, αλλά σε όλη την επαρχία Πεδιάδας.
Είναι 95χρονών, γεννήθηκε το 1918, και ο πατέρας του το 1888. Είναι γνωστός για τις εξιστορήσεις του, τις οποίες διηγείται σαν παραμύθι, μόνο που δεν κυριαρχεί ο μύθος, αλλά η πραγματικότητα. Η πραγματικότητα που βίωσε, και αυτή που του μεταφέρθηκε από τις προηγούμενες γενιές. Και έχει όταν το κάνει αυτό, τη χαρά μικρού παιδιού και... τι μνημονικό (!), πραγματικά αξιοζήλευτο.
Σε αυτό το σπίτι έμεναν οι Γερμανοί αξιωματικοί
Θυμάται τα πάντα: ημερομηνίες, ονόματα, τοποθεσίες, γεγονότα. Αυτά που έζησε και αυτά που του διηγήθηκε ο πατέρας του, από τις μαρτυρίες του παππού και της γιαγιάς. Δύο αιώνες και κάτι χρόνια «κουβαλά» στο κεφάλι του.
Ο ίδιος αν και μόλις τεσσάρων χρονών τότε, το 1922, θυμάται να φεύγουν οι τελευταίοι δυο Τούρκοι, που είχαν απομείνει στο δικό του χωριό. Τον έναν τον έλεγαν Μουσταφά Αρναούτακη, και ήταν από το Χαρασό «χριστιανός και τον τούρκεψαν από μικρό αλλά το αίμα του ήταν ελληνικό και τους αγάπαγε τους Χριστιανούς».
Και αφού θυμάται αυτό το γεγονός πώς να μη θυμάται και τους Γερμανούς; Και αυτούς που τον έσωσαν όταν τον είχαν συλλάβει, τα δάκρυα της μάνας του και τις μαντινάδες που είχε βγάλει για τον αδερφό του (ζει στα Αϊτάνια) που πολέμησε στον Αλβανικό πόλεμο και άλλα πολλά.
Πιο συχνά διαβαίνουν τους δρόμους του χωριού τα ζωντανά, παρά οι ζωντανοί
Όλα περνούν από το μυαλό του και όλα τα συγκρίνει. Το "τότε" και το "τώρα".
«Τώρα τα πράγματα είναι πιο σκληρά ακόμα και από τη γερμανική κατοχή -λέει- εδά μας έχουν ταράξει παίρνω 340 φράγκα σύνταξη, που να φτάξουν; Φτώχεια; Δεν μπορεί κανείς να φανταστεί, άμα σου πω…».
Ο κήπος του Περακογιώργη, τους θρέφει ακόμα
Ευτυχώς που διατηρεί ακόμα τον κήπο του, και άμα περισσέψει και τίποτα τρώει με τη γυναίκα και κρέας, το Σαββατοκύριακο.
Διότι από το καφενείο που έχει ... ούτε ο καφές δε βγαίνει. Οι μόνιμοι κάτοικοι είναι γύρω στους 80. Όλη ημέρα στο καφενείο ήταν την ημέρα που τον συναντήσαμε και είχε φτιάξει έναν ελληνικό - 0,70 λεπτά.
Το καφενείο το έχει ακόμα ανοικτό γιατί βαριέται να κάθεται στο σπίτι. Τον κρατάει ζωντανό για να ξεχνιέται. Έχει ακόμα υποχρεώσεις και ευθύνες μπόλικες και οι δυο κουτσουρεμένες συντάξεις δεν φτάνουν. Της συζύγου, πάει στα φάρμακα - 200 ευρώ το μήνα στοιχίζουν.
«Είναι που την έχω και άρρωστη και πως διάολο θα την εζήσω», αναρωτιέται ο ίδιος, που άρχισε να μετράει αυτά που πληρώνει και αυτά που λαμβάνει.
Μαζί με την απορία τη δική του, και η δική μας, για το πώς αυτοί οι άνθρωποι που τα έζησαν όλα και άντεξαν κακουχίες «γέρνουν» τώρα στη «δύση» τους, από τον οικονομικό πόλεμο. Αλλά όπως είπε και ο ίδιος «θα το περάσουμε και αυτό υποχρεωτικά. Ίντα θα κάμουμε;»
Οι σφαγές των Τούρκων
Είναι γνωστό ότι στα χωριά που έμεναν οι Τούρκοι μαζί με τους Έλληνες έκαιγαν και έσφαζαν. Απαντούσαν και οι χριστιανοί και μετά ερχότανε η συμφιλίωση και μετά «πάλι τα ίδια» από τους Τούρκους. Ήταν το «παιγνίδι του πολέμου».
Η γιαγιά του Περακογιώργη του έλεγε ότι το σπίτι τους, που ήταν στην άκρη του χωριού, το είχανε κάψει οι Τούρκοι τρεις φορές.
Λέγεται ότι μετά τη σφαγή του 1908, αρκετοί Τούρκοι έφυγαν από το χωριό, διότι φοβήθηκαν τον Άγιο Γεώργιο.
Ο ίδιος μετάφερε με απίστευτη λεπτομέρεια και δυο σφαγές που είχαν γίνει στο χωριό. Η μια στον Αγ. Γιώργη, στην άκρη του χωριού.
Από αυτή γλύτωσε ο πατέρας του την τελευταία στιγμή από τις χατζάρες των Τούρκων όχι όμως και ο θείος του. Γιώργο τον έλεγαν και αυτόν και οι Τούρκοι του έκοψαν την μύτη μαζί με σαγόνι "και ήταν γερός άντρας".
Η σφαγή που μαρτυρά στο MadeinCreta πρέπει να έγινε γύρω στο 1908, αφού ο πατέρας του τότε ήταν 20 χρονών, όπως είπε.
«Εδώ έχουμε μια εκκλησία τον Άγιο Γεώργιο. Τότες κάνανε επαναστάσεις και φεύγανε από εδώ οι χριστιανοί, πιάνανε πάνω τα χωριά και οι Τούρκοι κατέβαιναν στο Ηράκλειο. Μια ημέρα, μεσημέρι, δεν είδε κανείς τους Τούρκους και αυτοί μπήκανε μέσα στην εκκλησία και περιμένανε τους Χριστιανούς να τους εσφάξουνε.
Ένας δικός μας ήταν σκοπός αλλά δεν τους είδε και δώκανε έξω και σφάξανε αρκετούς, και ένα μικρό παιδί, Νικόλαο Φαρσάρη τον ελέγανε. Ο πατέρας μου τα έλεγε τουτανά, που πρόλαβε να φύγει και δεν τον επιάσανε. Από αυτή τη σφαγή γλύτωσε ο Κοντονικολής, Τούρκος που πήγε να τον σκοτώσει είπε ότι «τυφλώθηκε» από μια αντάρα και δεν μπόρεσε να πυροβολήσει. Από τότε φοβηθήκανε τον Άγιο οι Τούρκοι και έφυγαν από εδώ».
Αυτή δεν ήταν όμως η μόνη σφαγή είχε γίνει. Με άγριο τρόπο σφαγιάστηκαν και 12 χριστιανοί από τη Γαλίφα, σε μια μάντρα κοντά στο χωριό σε μια επίθεση των Τούρκων από την Επάνω Βάθεια.
Μεταξύ των αντρών και μια γυναίκα με δυο παιδιά στη αγκαλιά. Οι χωριανοί την βρήκαν την επόμενη ημέρα έξω από το νεκροταφείο σφαγμένη και τα παιδιά πάνω στα στήθη της να τη βυζαίνουνε.
«Ένας Ρώσος, ένας Γερμανός και τα δάκρυα της μάνας μου με έσωσαν»
Μαζί με τον Περακογιώργη, περπατήσαμε στο χωριό. Μας έδειξε την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, το πατρικό του σπίτι, που επί κατοχής το είχαν επιτάξει οι Γερμανοί και ζούσαν μέσα οι στρατιώτες, και αυτό του γείτονα, που ήταν για τους στρατιωτικούς. Πήγαμε και στον κήπο του.
Είχε βαρεθεί τη μοναξιά του χωριού και μόλις μας είδε «άνοιξε η καρδιά» του, πρόθυμος να μας εξυπηρετήσει και να τα πει όλα. Σαν να ήθελε να ξαλαφρώσει. Μετά το «τώρα» και την τουρκοκρατία ήρθε η ώρα των Γερμανών.
Ακόμα θυμάται τα δάκρυα της μάνας του, όταν τον έπιασαν οι Γερμανοί, που τον βρήκαν σε κάτι «χωράφια και ρυάκια» όπως είπε χαρακτηριστικά. Ο ίδιος, με ευλάβεια, μνημονεύει έναν Ρώσο που έμενε στο χωριό, τον Καλιτσά, που ζωγράφισε τις εικόνες του Αη Γιώργη.
Το πατρικό σπίτι του 95χρονου, το είχαν επιτάξει πι Γερμανοί. Στην αυλή είναι ακόμα το πηγάδι τους και το πατητήρι.
«Αν δεν ήταν αυτός να ξέρει τη γλώσσα και ο αξιωματικός που πείστηκε δεν ξέρω τι θα είχε γίνει. Με είχαν πιάσει και με πήγαιναν στις φυλακές του Ηρακλείου. Όταν με έπιασαν μου έδωσαν να κρατάω το πολυβόλο τους και τις σφαίρες. Περάσαμε από το χωριό και σταματήσαμε. Βγήκε και η μάνα μου στην πόρτα και έκλαιγε».
Ο αξιωματικός θα ρωτήσει να μάθει για την γυναίκα που κλαίει και ο Ρώσος θα πει την αιτία υπενθυμίζοντας ότι οι Γερμανοί μένουν στο σπίτι τους.
Ο αξιωματικός έδωσε εντολή για να ελευθερωθεί ο συλληφθείς και την επόμενη ημέρα για αυτή του την πράξη τιμωρήθηκε με εξορία.
Αυτά και άλλα πολλά είπε ο Περακογιώργης, στο MadeinCreta: Ένας 95χρονος που κρατά την ιστορία ζωντανή.
* Το θέμα αυτό κατ΄εξαίρεση αφιερώνεται στην κ. Ιωάννα Μυτάκη που μας τηλεφώνησε απο τη Ν. Υόρκη και μας συγκίνησε με τη νοσταλγία που νιώθει για τον τόπο της, που τον άφησε το 1975.
madeincreta.gr
Ο κ. Γιώργος Περάκης ή αλλιώς Περακογιώργης από τη Γάλιπε, δεν είναι μόνο γνωστός στα γειτονικά χωριά, το Καινούργιο Χωριό, τη Γαλίφα, αλλά σε όλη την επαρχία Πεδιάδας.
Είναι 95χρονών, γεννήθηκε το 1918, και ο πατέρας του το 1888. Είναι γνωστός για τις εξιστορήσεις του, τις οποίες διηγείται σαν παραμύθι, μόνο που δεν κυριαρχεί ο μύθος, αλλά η πραγματικότητα. Η πραγματικότητα που βίωσε, και αυτή που του μεταφέρθηκε από τις προηγούμενες γενιές. Και έχει όταν το κάνει αυτό, τη χαρά μικρού παιδιού και... τι μνημονικό (!), πραγματικά αξιοζήλευτο.
Σε αυτό το σπίτι έμεναν οι Γερμανοί αξιωματικοί
Θυμάται τα πάντα: ημερομηνίες, ονόματα, τοποθεσίες, γεγονότα. Αυτά που έζησε και αυτά που του διηγήθηκε ο πατέρας του, από τις μαρτυρίες του παππού και της γιαγιάς. Δύο αιώνες και κάτι χρόνια «κουβαλά» στο κεφάλι του.
Ο ίδιος αν και μόλις τεσσάρων χρονών τότε, το 1922, θυμάται να φεύγουν οι τελευταίοι δυο Τούρκοι, που είχαν απομείνει στο δικό του χωριό. Τον έναν τον έλεγαν Μουσταφά Αρναούτακη, και ήταν από το Χαρασό «χριστιανός και τον τούρκεψαν από μικρό αλλά το αίμα του ήταν ελληνικό και τους αγάπαγε τους Χριστιανούς».
Και αφού θυμάται αυτό το γεγονός πώς να μη θυμάται και τους Γερμανούς; Και αυτούς που τον έσωσαν όταν τον είχαν συλλάβει, τα δάκρυα της μάνας του και τις μαντινάδες που είχε βγάλει για τον αδερφό του (ζει στα Αϊτάνια) που πολέμησε στον Αλβανικό πόλεμο και άλλα πολλά.
Πιο συχνά διαβαίνουν τους δρόμους του χωριού τα ζωντανά, παρά οι ζωντανοί
Όλα περνούν από το μυαλό του και όλα τα συγκρίνει. Το "τότε" και το "τώρα".
«Τώρα τα πράγματα είναι πιο σκληρά ακόμα και από τη γερμανική κατοχή -λέει- εδά μας έχουν ταράξει παίρνω 340 φράγκα σύνταξη, που να φτάξουν; Φτώχεια; Δεν μπορεί κανείς να φανταστεί, άμα σου πω…».
Ο κήπος του Περακογιώργη, τους θρέφει ακόμα
Ευτυχώς που διατηρεί ακόμα τον κήπο του, και άμα περισσέψει και τίποτα τρώει με τη γυναίκα και κρέας, το Σαββατοκύριακο.
Διότι από το καφενείο που έχει ... ούτε ο καφές δε βγαίνει. Οι μόνιμοι κάτοικοι είναι γύρω στους 80. Όλη ημέρα στο καφενείο ήταν την ημέρα που τον συναντήσαμε και είχε φτιάξει έναν ελληνικό - 0,70 λεπτά.
Το καφενείο το έχει ακόμα ανοικτό γιατί βαριέται να κάθεται στο σπίτι. Τον κρατάει ζωντανό για να ξεχνιέται. Έχει ακόμα υποχρεώσεις και ευθύνες μπόλικες και οι δυο κουτσουρεμένες συντάξεις δεν φτάνουν. Της συζύγου, πάει στα φάρμακα - 200 ευρώ το μήνα στοιχίζουν.
«Είναι που την έχω και άρρωστη και πως διάολο θα την εζήσω», αναρωτιέται ο ίδιος, που άρχισε να μετράει αυτά που πληρώνει και αυτά που λαμβάνει.
Μαζί με την απορία τη δική του, και η δική μας, για το πώς αυτοί οι άνθρωποι που τα έζησαν όλα και άντεξαν κακουχίες «γέρνουν» τώρα στη «δύση» τους, από τον οικονομικό πόλεμο. Αλλά όπως είπε και ο ίδιος «θα το περάσουμε και αυτό υποχρεωτικά. Ίντα θα κάμουμε;»
Οι σφαγές των Τούρκων
Είναι γνωστό ότι στα χωριά που έμεναν οι Τούρκοι μαζί με τους Έλληνες έκαιγαν και έσφαζαν. Απαντούσαν και οι χριστιανοί και μετά ερχότανε η συμφιλίωση και μετά «πάλι τα ίδια» από τους Τούρκους. Ήταν το «παιγνίδι του πολέμου».
Η γιαγιά του Περακογιώργη του έλεγε ότι το σπίτι τους, που ήταν στην άκρη του χωριού, το είχανε κάψει οι Τούρκοι τρεις φορές.
Λέγεται ότι μετά τη σφαγή του 1908, αρκετοί Τούρκοι έφυγαν από το χωριό, διότι φοβήθηκαν τον Άγιο Γεώργιο.
Ο ίδιος μετάφερε με απίστευτη λεπτομέρεια και δυο σφαγές που είχαν γίνει στο χωριό. Η μια στον Αγ. Γιώργη, στην άκρη του χωριού.
Από αυτή γλύτωσε ο πατέρας του την τελευταία στιγμή από τις χατζάρες των Τούρκων όχι όμως και ο θείος του. Γιώργο τον έλεγαν και αυτόν και οι Τούρκοι του έκοψαν την μύτη μαζί με σαγόνι "και ήταν γερός άντρας".
Η σφαγή που μαρτυρά στο MadeinCreta πρέπει να έγινε γύρω στο 1908, αφού ο πατέρας του τότε ήταν 20 χρονών, όπως είπε.
«Εδώ έχουμε μια εκκλησία τον Άγιο Γεώργιο. Τότες κάνανε επαναστάσεις και φεύγανε από εδώ οι χριστιανοί, πιάνανε πάνω τα χωριά και οι Τούρκοι κατέβαιναν στο Ηράκλειο. Μια ημέρα, μεσημέρι, δεν είδε κανείς τους Τούρκους και αυτοί μπήκανε μέσα στην εκκλησία και περιμένανε τους Χριστιανούς να τους εσφάξουνε.
Ένας δικός μας ήταν σκοπός αλλά δεν τους είδε και δώκανε έξω και σφάξανε αρκετούς, και ένα μικρό παιδί, Νικόλαο Φαρσάρη τον ελέγανε. Ο πατέρας μου τα έλεγε τουτανά, που πρόλαβε να φύγει και δεν τον επιάσανε. Από αυτή τη σφαγή γλύτωσε ο Κοντονικολής, Τούρκος που πήγε να τον σκοτώσει είπε ότι «τυφλώθηκε» από μια αντάρα και δεν μπόρεσε να πυροβολήσει. Από τότε φοβηθήκανε τον Άγιο οι Τούρκοι και έφυγαν από εδώ».
Αυτή δεν ήταν όμως η μόνη σφαγή είχε γίνει. Με άγριο τρόπο σφαγιάστηκαν και 12 χριστιανοί από τη Γαλίφα, σε μια μάντρα κοντά στο χωριό σε μια επίθεση των Τούρκων από την Επάνω Βάθεια.
Μεταξύ των αντρών και μια γυναίκα με δυο παιδιά στη αγκαλιά. Οι χωριανοί την βρήκαν την επόμενη ημέρα έξω από το νεκροταφείο σφαγμένη και τα παιδιά πάνω στα στήθη της να τη βυζαίνουνε.
«Ένας Ρώσος, ένας Γερμανός και τα δάκρυα της μάνας μου με έσωσαν»
Μαζί με τον Περακογιώργη, περπατήσαμε στο χωριό. Μας έδειξε την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, το πατρικό του σπίτι, που επί κατοχής το είχαν επιτάξει οι Γερμανοί και ζούσαν μέσα οι στρατιώτες, και αυτό του γείτονα, που ήταν για τους στρατιωτικούς. Πήγαμε και στον κήπο του.
Είχε βαρεθεί τη μοναξιά του χωριού και μόλις μας είδε «άνοιξε η καρδιά» του, πρόθυμος να μας εξυπηρετήσει και να τα πει όλα. Σαν να ήθελε να ξαλαφρώσει. Μετά το «τώρα» και την τουρκοκρατία ήρθε η ώρα των Γερμανών.
Ακόμα θυμάται τα δάκρυα της μάνας του, όταν τον έπιασαν οι Γερμανοί, που τον βρήκαν σε κάτι «χωράφια και ρυάκια» όπως είπε χαρακτηριστικά. Ο ίδιος, με ευλάβεια, μνημονεύει έναν Ρώσο που έμενε στο χωριό, τον Καλιτσά, που ζωγράφισε τις εικόνες του Αη Γιώργη.
Το πατρικό σπίτι του 95χρονου, το είχαν επιτάξει πι Γερμανοί. Στην αυλή είναι ακόμα το πηγάδι τους και το πατητήρι.
«Αν δεν ήταν αυτός να ξέρει τη γλώσσα και ο αξιωματικός που πείστηκε δεν ξέρω τι θα είχε γίνει. Με είχαν πιάσει και με πήγαιναν στις φυλακές του Ηρακλείου. Όταν με έπιασαν μου έδωσαν να κρατάω το πολυβόλο τους και τις σφαίρες. Περάσαμε από το χωριό και σταματήσαμε. Βγήκε και η μάνα μου στην πόρτα και έκλαιγε».
Ο αξιωματικός θα ρωτήσει να μάθει για την γυναίκα που κλαίει και ο Ρώσος θα πει την αιτία υπενθυμίζοντας ότι οι Γερμανοί μένουν στο σπίτι τους.
Ο αξιωματικός έδωσε εντολή για να ελευθερωθεί ο συλληφθείς και την επόμενη ημέρα για αυτή του την πράξη τιμωρήθηκε με εξορία.
Αυτά και άλλα πολλά είπε ο Περακογιώργης, στο MadeinCreta: Ένας 95χρονος που κρατά την ιστορία ζωντανή.
* Το θέμα αυτό κατ΄εξαίρεση αφιερώνεται στην κ. Ιωάννα Μυτάκη που μας τηλεφώνησε απο τη Ν. Υόρκη και μας συγκίνησε με τη νοσταλγία που νιώθει για τον τόπο της, που τον άφησε το 1975.
madeincreta.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ας τον ξεχάσουν τον Σισοκό!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
