2012-04-18 12:38:43
Φωτογραφία για Από τον Κολωνό στο Μαρούσι και πάλι πίσω
του Νίκου ΜωραϊτάκηO παππούς μου ήταν περιπτεράς, στον Κολωνό. Για όσους δεν το ξέρουν, το περίπτερο είναι μια εξαιρετικά προσοδοφόρα, αν και όχι εύκολη δουλειά. Είσαι όρθιος όλη μέρα, το ωράριο είναι σκότωμα και αν δεν έχεις έμπιστο άνθρωπο να μοιραστείς τις ώρες δε βγαίνει, πρέπει μόνος σου να κάνεις λογιστικά, παραγγελίες, άνοιγμα-κλείσιμο κάθε μέρα, κουβάλημα.. είναι λίγο μανίκι. Καμία δουλειά δεν είναι τέλεια βέβαια. Και το περίπτερο έχει και τα καλά του. Μιλάς με κόσμο όλη μέρα, γνωρίζεις όλη τη γειτονιά, είσαι σε επαφή με την πραγματικότητα, διαβάζεις όλες τις εφημερίδες, είσαι επιχειρηματίας, πωλητής, supply chain manager, μαθαίνεις περισσότερα απ’ό,τι θα μάθαινες σε μια χαζοδουλειά γραφείου κάπου. Και βγάζεις και ένα πολύ καλό εισόδημα. Στην οικογένειά μου είναι συνηθισμένο αστείο (αλλά και αλήθεια) ότι το περίπτερο του παππού χρηματοδότησε την προκοπή μιας ολόκληρης γενιάς – άνθρωποι δούλεψαν εκεί, σπίτια αγοράστηκαν, σπουδές πληρώθηκαν, όλα από το περίπτερο
. Ένα ταπεινό περίπτερο στον Κολωνό, σε μία από τις φτωχότερες και πιο υποβαθμισμένες συνοικίες της Αθήνας.Χρειάστηκαν πολλά χρόνια δουλειάς και αρκετή καλή τύχη για να μπορέσω να βγάλω περισσότερα χρήματα σε μία καριέρα στο χώρο της τεχνολογίας απ’ότι θα έβγαζα αν κράταγα το περίπτερο του παππού. Και που ξέρεις, ίσως η δουλειά και η τύχη που με βοήθησαν στην καριέρα μου θα είχαν κάνει και το περίπτερο να εξελιχθεί σε μία ακόμα πιο κερδοφόρα επιχείρηση. Πιστεύω ότι πάνω από τους μισούς συνομίληκούς μου που σπούδασαν και ξεσκίστηκαν στη δουλειά για να γίνουν “manager of something” σε μία μέτρια ιδωτική επιχείρηση κάπου στο Μαρούσι θα ζούσαν καλύτερα μ’ενα περίπτερο στον Κολωνό. Αυτό δε λέει κάτι μόνο για την γενική μιζέρια των Ελληνικών επιχειρήσεων (θα έπρεπε να μπορούν να ανταγωνιστούν καλύτερα ένα περίπτερο στον Κολωνό) αλλά λέει και κάτι για τη λανθασμένη αντίληψη περί ευημερίας, προκοπής και επαγγελματικής επιτυχίας που επικράτησε στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες.

Άλλη ιστορία: Συμμαθητής από το MBA, πρώην στέλεχος σε μεγάλη τηλεπικοινωνιακή εταιρία, αφήνει τη δουλειά του για να διαχειριστεί οικογενειακή καφετέρια. Μετά από ένα χρόνο περίπου μου εξιστορεί πως εξυγείανε το μαγαζί, πως έκανε το τάδε πράγμα που μάθαμε στο ALBA για να βελτιώσει το supply chain του, για να κατεβάσει τα κόστη, να βρεί τις σωστές τιμές, κλπ. Αν τον άκουγες θα νόμιζες μιλάει για καμία general motors. Ο τύπος έκανε πιο ενδιαφέροντα πράγματα από άποψης διοίκησης επιχειρήσεωνς και entrepreneurship με την καφετέρια απ’ότι θα έκανε ποτέ στην παλιά του δουλειά. Ναι, δεν έχει business card που να λέει director something, αλλά είναι πιο director από αυτούς με τις business cards και ζεί και την οικογένειά του, και κρατάει και τις τύχες του στα χέρια του. Respect.Μιλώντας για business cards.. ένας φίλος μου έλεγε χαριτολογώντας ότι αν ο επαγγελματικός σου τίτλος είναι πάνω από μία λέξη αυτό που κάνεις είναι άχρηστο στην κοινωνία. Η κοινωνία, όταν διαπιστώνει ότι κάτι έχει αρκετή χρησιμότητα και επαναληψιμότητα ώστε να γίνει μέρος της ζωής μας, συνήθως βρίσκει και μία λέξη για να το περιγράψει. Έτσι όλοι ξέρουμε τι κάνεις αν είσαι γιατρός, χορευτής, παγωτατζής ή υδραυλικός, ενώ αν είσαι “account executive, new verticals”, χρειάζεται να μας απαγγείλεις το job description για να καταλάβουμε τι κάνεις – και πάλι παίζεται αν θα καταλάβουμε. Για κάποιο διεστραμμένο λόγο, στην Ελλάδα η γενιά μου βάλθηκε να κάνει δουλειές με άνω των τριών λέξεων στον τίτλο, ίσως βάσει κάποιου σκοτεινού σιωνιστικού σχεδίου να γίνουν πιο βαρετά τα dinner parties στην χώρα μας και να φοβάσαι να ρωτήσεις τον διπλανό σου τι δουλειά κάνει.Γιατί λοιπόν φτύσαμε τις δουλειές των πατεράδων και των μανάδων μας; Γιατί οι περισσότεροι από τους πιο καλοσπουδαγμένους, εργατικούς, ικανούς ανθρώπους στη χώρα γύρισαν την πλάτη στην μικροεπειχειρηματικότητα; (που είναι η ραχοκοκαλιά της Ελληνικής οικονομίας: Λιγότερο από 400 χιλιάδες εργαζόμενοι (το 8% του εργατικού δυναμικού) απασχολείται σε εταιρίες με πάνω από 250 απασχολούμενους – αξίζει να διαβάσετε το άρθρο του Αρίστου Δοξιάδη πίσω από το λινκ) Γιατί καμαρώνει η μαμάκα σου που σπούδασες business administration με τεράστιο κόστος για να πάρεις 1000 ευρώ μικτά σε μία διαφημιστική του κώλου στο Μαρούσι, αλλά δε θα καμάρωνε αν ήσουν περιπτεράς, ή υδραυλικός, ή κηπουρός, ή τεχνίτης; (και θα έβγαζες κάτι παραπάνω, πίστεψέ με)Μια ολόκληρη γενιά παράτησε το είδος της μικρής αλλά παραγωγικής και προσοδοφόρας επιχειρηματικότητας με την οποία πρόκοψαν οι γονείς τους, με όνειρο να γίνουν επιστήμονες και μάνατζερς. Γιατί; Μήπως ήταν κοινωνικό στάτους που έψαχναν, μήπως ήταν επειδή όταν αυτά τα επαγγέλματα ήταν λίγα αυτοί που τα έκαναν πλούτιζαν κιόλας; (η μαμά σου ήθελε να γίνεις δικηγόρος αλλά που να φανταστεί ότι σήμερα θα πήζαμε στου δικηγόρους και η δικηγορική θα έπαυε να είναι σίγουρα καλά λεφτά και πρώτη μούρη στη γειτονιά) Δεν ξέρω, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συμβάλλουν σε τόσο ευρείες κοινωνικές τάσεις. Σίγουρα πάντως δεν ήταν η προσδοκία χρησιμότητας στην κοινωνία και η επιθυμία προσωπικής προκοπής και ευημερίας.Και τώρα που έχει κάπως αρχίσει να απομυθοποιείται το μανατζεριλίκι, και να έχει κλείσει και η πόρτα του πατροπαράδοτου διορισμού, μιλάμε όλοι για επιχειρηματικότητα ξανα. Αλλά τί επιχειρηματικότητα; Μικρή και ταπεινή και παραγωγική; Όχι ρε συ, μη μας πουν και μπαστουνόβλαχους, με τέτοια πτυχία που έχουμε εμείς θα κάνουμε tech startups και θα πάρουμε και funding, και ξωπίσω ωρε facebook γιατί έρχόμαστε να σε φάμε λάχανο. Καφετέριες και οικοδομές, κηπουρικές και ρουμ του λετ να κάνουν άλλοι. Ποιοι άλλοι; Δεν ξέρω, οι Αλβανοί φαντάζομαι, για να μπορούμε μετά να λέμε ότι μας παίρνουν τις δουλειές μας (αυτές που εμείς φτύσαμε). Εμείς θα γίνουμε επιχειρηματίες, όχι μικρομαγαζάτορες.Όμως ο μικρός επαγγελματίας, το μικρομεσαίαο μαγαζί, είναι εξίσου άν όχι πιο ενδιαφέρουσα επιχειρηματική δραστηριότητα από το να είσαι υπάλληλος (με φάνσυ τίτλο βέβαια) σε μια μεγάλη επιχείρηση. Έβλεπα προχτές τη φωτογραφία με το πιο χαι-τεκ ταμπλώ αυτοκινήτου, είχε gps, κινητό, wi-fi, tv, ανιχνευτή πλαστών χαρτονομισμάτων, ήταν ένα taxi του taxibeat. Και κάποιος σχολίασε στο facebook ότι καλή όλη η τεχνολογία αλλά τι την έχεις τη φωτογραφία του παππού (κλασικό εικόνισμα που βλέπεις σε ταξί) μεσα σ’όλα αυτά, είναι κάπως παράταιρο. Και απαντάει η γυναίκα που έχει το ταξί “η φωτογραφία είναι του μπαμπά μου που τον έχασα πριν από έξι μήνες, και αυτός ήταν που με έμαθε να είμαι καλή επαγγελματίας”. Μαγκιά της. Παρεπιμπτόντως, αυτό που με ενθουσιάζει στο taxibeat δεν είναι τόσο η επιτυχία του taxibeat σαν tech startup, αλλά ότι έβγαλε στην επιφάνεια όλους αυτούς του εξαιρετικούς ταξιτζήδες-επαγγελματίες που τιμούν το επάγγελμά τους.Μαγκιά και στάτους είναι να κάνεις καλά τη δουλειά σου, όποια κι αν είναι, να την εξελίσσεις, να χρησιμοποιείς ό,τι καλύτερο εργαλείο έχουν οι επιχειρηματίες όλου του κόσμου για να κάνεις καλύτερο αυτό που κάνεις. Όσο μικρής κλίμακας κι αν είναι. Και αυτά που έμαθες στο πανεπιστήμια και τη δουλειά σου μπορείς να τα εφαρμόσεις μια χαρα – και θα μάθεις κι άλλα – στη μικρή σου επιχείρηση. Στην Αγγλία λένε britain is a nation of shopkeepers και το λένε με περηφάνια. Πράγμα που ισχύει ακόμη περισσότερο στην Ελλάδα, και που μάλλον είναι μια από τις πιο άμεσες αναπτυξιακές μας προοπτικές. Γιατί μην ξεχνάμε ότι η μικρή επιχειρηματικότητα δεν απαγορεύεται και να μεγαλώσει. Πολλές από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κόσμου ξεκίνησαν μικρές και έμειναν μικρές για μεγάλο διάστημα, και πολλές ξεκίνησαν εν μέσω οικονοιμικής ύφεσης.Στην κουβέντα που γίνεται όλον αυτό τον καιρό περι επιχειρηματικότητας, να μην ξεχνάμε ότι επιχειρηματίας είναι και ο περιπτεράς, και ο ζαχαροπλάστης και ο ταξιτζής και ο κτηνοτρόφος, και οποιοσδήποτε έχει το μεράκι και την εργατικότητα να φτιάξει και να πουλήσει κάτι που μας κάνει τη ζωή καλύτερη. Και να αλλάξουμε λίγο μυαλά και να έχουμε περισσότερο σεβασμό και περηφάνια γι’αυτούς του επιχειρηματίες, να αναζητήσουμε αυτές τις δουλειές και σε αντίθεση με τις μανάδες μας εμείς να πούμε στα παιδιά μας πως είναι μια εξίσου ενδιαφέρουσα και αξιόλογη καριέρα με το executive-δεν-ξερω-κι-εγω-τι. Δεν υποτιμώ την αξία που έχει για την οικονομία μας και η μεγαλύτερης κλίμακας επιχειρηματικότητα, αυτή που είναι λίγο πιο φιλόδοξη, λίγο πιο εξωστρεφής. Έχει αξία, κάποιοι πρέπει να κάνουν κι αυτό. Προσωπικά με τέτοιου είδους επιχειρηματικότητα ασχολούμαι εδώ και χρόνια. Αλλά μην ξεχνάμε ότι ούτε η μόνο μορφή επιχειρηματικότητας και ανάπτυξης είναι, ούτε καν η πιο σημαντική, σίγουρα όχι η πιο αξιόλογη και αξιέπαινη. Καθένας που κάνει καλά τη δουλειά του και παράγει ευημερία για τον εαυτό του, τους εργαζόμενούς του και του πελάτες του, συμβάλλει εξίσου στην αναδόμηση του χρεωκοπιστάν. Και εξίσου περήφανος πρέπει να αισθάνεται.Η άλλη επιλογή είναι να περιμένουμε “τις επενδύσεις” που θα φτιάξουν (χωρίς εμείς να κουραστούμε γι’αυτό) δουλειές με το τσουβάλι να πάμε κάπου να πιάσουμε μια θεσούλα. Ή να πιστεύουμε ότι οι ασύδοτοι κάφροι που μας κυβερνάνε θα μεταμορφωθούν σε μια βραδιά, θα ξεχάσουν ότι έκαναν και ότι ήταν τα τελευταία 30 χρόνια και θα βάλουν τη χώρα σε τροχιά ανάπτυξης, θα διορίσουν τους πάντες και θα τα κάνουν όλα αυτά χωρίς να χρειαστεί εμείς να κοπιάσουμε, χωρίς να χρειαστεί να ξεχρεώσουμε και mon dieu, jamais! να μη χρειαστεί να κάνουμε μπας-κλας δουλειές, εμείς από μάνατζερ και πάνω.cretin diet
InfoGnomon
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ