2012-04-20 08:17:51
της Ελίνας Γαληνού
Η έκδοση του Ζαχαρία Καλλιέργη στη Βενετία το 1499, σαράντα τέσσερα χρόνια μετά την κοσμοιστορική εφεύρεση του Ιωάννη Γουτεμβέργιου, σηματοδότησε την αφετηρία ελληνικών εκδόσεων στον κόσμο. Η απαρχή αυτή, όπως αποδείχτηκε, είχε μεγάλο μέλλον για την τυπογραφική δραστηριότητα του Ελληνισμού, τόσο στα κράτη υποδοχής της ελληνικής Διασποράς, όσο και στις περιοχές που βρίσκονταν υπό οθωμανική κυριαρχία και στο ελληνικό κράτος από το 1821 ως τις μέρες μας.
Η ελληνική τυπογραφία ήδη από την αρχή της, υπηρέτησε με πάθος και συνέπεια το όραμα της συνειδητοποίησης του Ελληνισμού μέσω της πολιτισμικής του αναβάθμισης, σφυρηλατώντας θεμελιώδη στοιχεία της πολιτισμικής του ταυτότητας. Η κλασσική γραμματεία, η ορθόδοξη πίστη και η λαική παράδοση, θα γίνονταν γνωστά μέσω τυπογραφίας που λειτούργησε σαν καλός αγωγός για την μεταφορά ιδεών.
Η ιστορία της ελληνικής τυπογραφίας και η ιστορική διεύρυνση των αναγνωστικών προτιμήσεων και στάσεων του ελληνικού λαού, είναι σύμφυτες με την ιστορία των αγώνων του για τον εκδημοκρατισμό της πολιτικής και πνευματικής ζωής. Η ανάδειξη της παιδείας σε δημόσιο αγαθό, σε αγωγό ελευθερίας, έβρισκε δίοδο μέσα από την έντυπη επικοινωνία, για περισσότερο από πέντε αιώνες.
Από τις πρώτες δεκαετίες του 18ου αιώνα, οι πολιτικές εξελίξεις στα Βαλκάνια και ιδιαίτερα στις απομακρυσμένες περιοχές του ελλαδικού χώρου, όπως και τα νησιά Αιγαίου και Ιονίου πελάγους, δημιούργησαν τις κατάλληλες προυποθέσεις για εγκατάσταση και λειτουργία αυτονόμων ελληνικών τυπογραφείων. Οι προσπάθειες αυτές, αντιπροσωπεύουν την προιστορία της ελληνικής τυπογραφίας. Οταν οι Αγγλοι κατέλαβαν τα Ιόνια, φρόντισαν άμεσα για ίδρυση τυπογραφείου στη Ζάκυνθο και έτσι τα νησιά εκείνα γνώρισαν την εκδοτική δραστηριότητα από τότε.
Οι Ταρουσόπουλοι ήταν παλιά ζακυνθινή οικογένεια τυπογράφων. Το 1851, ο λόγιος εκδότης Σέργιος Ραφτάνης ίδρυσε στη Ζάκυνθο τυπογραφείο με την επωνυμία "Ο Παρνασσός". Λίγο αργότερα, η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και εκεί ο Νέστωρ Ταρουσόπουλος οργάνωσε δικό του μεγάλο τυπογραφείο, με εγκαταστάσεις στην οδό Ομήρου. Εκεί εργάστηκε ο ίδιος με τα μικρότερα παιδιά του, ενώ ο μεγάλος του γιός Στέφανος σπούδασε στρατιωτικός γιατρός στη Σχολή Ευελπίδων, ασχολούμενος παράλληλα και με το τυπογραφείο. Η οικογένεια του Στέφανου και τα αδέλφια του, λειτούργησαν την επιχείρηση για πολλά χρόνια, ενώ ο ίδιος το 1922 παραιτήθηκε από το στράτευμα ως φανατικός βασιλόφρων, μετά την έκπτωση του βασιλέα Κωνσταντίνου. Από τότε, αφοσιώθηκε στο τυπογραφείο, το οποίο και αναδιοργάνωσε ανακαινίζοντας τον εξοπλισμό του με μηχανήματα και στοιχεία από την Βιέννη.
Μερικά στοιχεία για τον πλούτο του τυπογραφικού υλικού, αναδεικνύονται στο βιβλίο "Χρονικό της ελληνικής τυπογραφίας" αφού δόθηκαν στον συγγραφέα του αρκετά στοιχεία από τον εγγονό του Νέστορα Ταρουσόπουλου, που είχε το ίδιο όνομα με τον παππού του. Εκεί αναφέρονται οι σπάνιες οικογένειες τυπογραφικών χαρακτήρων "σ΄όλη την κλίμακα πεζών και κεφαλαίων, ελληνικά και λατινικά που αριθμούσαν 2.200 είδη και με συνολικό βάρος 18 τόννων! Αναφέρεται ακόμα η ύπαρξη πιεστηρίων λιθογραφικών, επιπέδων τυπογραφικών σε όλων των ειδών τις διαστάσεις και με ποικιλίες ώστε να ανταποκρίνονται στην αυστηρή τυπογραφική εργασία.
Η γνωριμία μ΄αυτό το ιστορικό τυπογραφείο, μας προσφέρεται στην έκθεση στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τράπεζας, από την Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου. Μια σειρά από φωτογραφίες από τον Δημήτρη Παπαδήμο όταν φωτογράφισε το τυπογραφείο το 1964 και κάποια βιβλία που είχαν εκδοθείμε την τυπογραφική φροντίδα των Ταρουσόπουλων, αναβιώνουν το "Αγλαότεχνο τυπογραφείο" των αδελφών Ταρουσοπούλου, έτσι όπως το χαρακτήρισε ο Κάσδαγλης, σ΄ένα αφήγημά του. Μια ακόμα ιστορία που μνημονεύεται και από τον Σεφέρη, για το "τυπογραφείο που ανακάλυψε, στην άκρη του Νέου Φαλήρου, πίσω από μια παλιά σκουριασμένη πόρτα", ένα απομεσήμερο του Φεβρουαρίου του 1940.
InfoGnomon
Η έκδοση του Ζαχαρία Καλλιέργη στη Βενετία το 1499, σαράντα τέσσερα χρόνια μετά την κοσμοιστορική εφεύρεση του Ιωάννη Γουτεμβέργιου, σηματοδότησε την αφετηρία ελληνικών εκδόσεων στον κόσμο. Η απαρχή αυτή, όπως αποδείχτηκε, είχε μεγάλο μέλλον για την τυπογραφική δραστηριότητα του Ελληνισμού, τόσο στα κράτη υποδοχής της ελληνικής Διασποράς, όσο και στις περιοχές που βρίσκονταν υπό οθωμανική κυριαρχία και στο ελληνικό κράτος από το 1821 ως τις μέρες μας.
Η ελληνική τυπογραφία ήδη από την αρχή της, υπηρέτησε με πάθος και συνέπεια το όραμα της συνειδητοποίησης του Ελληνισμού μέσω της πολιτισμικής του αναβάθμισης, σφυρηλατώντας θεμελιώδη στοιχεία της πολιτισμικής του ταυτότητας. Η κλασσική γραμματεία, η ορθόδοξη πίστη και η λαική παράδοση, θα γίνονταν γνωστά μέσω τυπογραφίας που λειτούργησε σαν καλός αγωγός για την μεταφορά ιδεών.
Η ιστορία της ελληνικής τυπογραφίας και η ιστορική διεύρυνση των αναγνωστικών προτιμήσεων και στάσεων του ελληνικού λαού, είναι σύμφυτες με την ιστορία των αγώνων του για τον εκδημοκρατισμό της πολιτικής και πνευματικής ζωής. Η ανάδειξη της παιδείας σε δημόσιο αγαθό, σε αγωγό ελευθερίας, έβρισκε δίοδο μέσα από την έντυπη επικοινωνία, για περισσότερο από πέντε αιώνες.
Από τις πρώτες δεκαετίες του 18ου αιώνα, οι πολιτικές εξελίξεις στα Βαλκάνια και ιδιαίτερα στις απομακρυσμένες περιοχές του ελλαδικού χώρου, όπως και τα νησιά Αιγαίου και Ιονίου πελάγους, δημιούργησαν τις κατάλληλες προυποθέσεις για εγκατάσταση και λειτουργία αυτονόμων ελληνικών τυπογραφείων. Οι προσπάθειες αυτές, αντιπροσωπεύουν την προιστορία της ελληνικής τυπογραφίας. Οταν οι Αγγλοι κατέλαβαν τα Ιόνια, φρόντισαν άμεσα για ίδρυση τυπογραφείου στη Ζάκυνθο και έτσι τα νησιά εκείνα γνώρισαν την εκδοτική δραστηριότητα από τότε.
Οι Ταρουσόπουλοι ήταν παλιά ζακυνθινή οικογένεια τυπογράφων. Το 1851, ο λόγιος εκδότης Σέργιος Ραφτάνης ίδρυσε στη Ζάκυνθο τυπογραφείο με την επωνυμία "Ο Παρνασσός". Λίγο αργότερα, η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και εκεί ο Νέστωρ Ταρουσόπουλος οργάνωσε δικό του μεγάλο τυπογραφείο, με εγκαταστάσεις στην οδό Ομήρου. Εκεί εργάστηκε ο ίδιος με τα μικρότερα παιδιά του, ενώ ο μεγάλος του γιός Στέφανος σπούδασε στρατιωτικός γιατρός στη Σχολή Ευελπίδων, ασχολούμενος παράλληλα και με το τυπογραφείο. Η οικογένεια του Στέφανου και τα αδέλφια του, λειτούργησαν την επιχείρηση για πολλά χρόνια, ενώ ο ίδιος το 1922 παραιτήθηκε από το στράτευμα ως φανατικός βασιλόφρων, μετά την έκπτωση του βασιλέα Κωνσταντίνου. Από τότε, αφοσιώθηκε στο τυπογραφείο, το οποίο και αναδιοργάνωσε ανακαινίζοντας τον εξοπλισμό του με μηχανήματα και στοιχεία από την Βιέννη.
Μερικά στοιχεία για τον πλούτο του τυπογραφικού υλικού, αναδεικνύονται στο βιβλίο "Χρονικό της ελληνικής τυπογραφίας" αφού δόθηκαν στον συγγραφέα του αρκετά στοιχεία από τον εγγονό του Νέστορα Ταρουσόπουλου, που είχε το ίδιο όνομα με τον παππού του. Εκεί αναφέρονται οι σπάνιες οικογένειες τυπογραφικών χαρακτήρων "σ΄όλη την κλίμακα πεζών και κεφαλαίων, ελληνικά και λατινικά που αριθμούσαν 2.200 είδη και με συνολικό βάρος 18 τόννων! Αναφέρεται ακόμα η ύπαρξη πιεστηρίων λιθογραφικών, επιπέδων τυπογραφικών σε όλων των ειδών τις διαστάσεις και με ποικιλίες ώστε να ανταποκρίνονται στην αυστηρή τυπογραφική εργασία.
Η γνωριμία μ΄αυτό το ιστορικό τυπογραφείο, μας προσφέρεται στην έκθεση στο βιβλιοπωλείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τράπεζας, από την Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου. Μια σειρά από φωτογραφίες από τον Δημήτρη Παπαδήμο όταν φωτογράφισε το τυπογραφείο το 1964 και κάποια βιβλία που είχαν εκδοθείμε την τυπογραφική φροντίδα των Ταρουσόπουλων, αναβιώνουν το "Αγλαότεχνο τυπογραφείο" των αδελφών Ταρουσοπούλου, έτσι όπως το χαρακτήρισε ο Κάσδαγλης, σ΄ένα αφήγημά του. Μια ακόμα ιστορία που μνημονεύεται και από τον Σεφέρη, για το "τυπογραφείο που ανακάλυψε, στην άκρη του Νέου Φαλήρου, πίσω από μια παλιά σκουριασμένη πόρτα", ένα απομεσήμερο του Φεβρουαρίου του 1940.
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Επιχειρηματική δράση και νανοτεχνολογία στη Μακεδονία
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ MRB ΓΙΑ ΤΟ REAL.GR
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
