2012-04-19 17:38:23
Από τον περασμένο Νοέμβριο, η ΕΚΤ υπό τον νέο της πρόεδρο Mario Draghi έχει προσφέρει ρευστότητα ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ στο τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης.
Αυτή η πολιτική οδήγησε σε μια προσωρινή μείωση των εντάσεων που αντιμετωπίζουν οι υπερχρεωμένες χώρες της περιφέρειας της ευρωζώνης (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, και Ιρλανδία), ενώ παράλληλα μειώθηκε ο κίνδυνος έλλειψης ρευστότητας, και μειώθηκαν τα δανειακά κόστη της Ιταλίας και της Ισπανίας. Επί πλέον, αποφεύχθηκε μια ελληνική χρεοκοπία, ενώ η Αθήνα προχώρησε σε μια πετυχημένη, αν και αναγκαστική, αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους.
Μια νέα δημοσιονομική συμφωνία, με νέες κυβερνήσεις στην Ελλάδα, στην Ιταλία και στην Ισπανία, έφερε νέες ελπίδες αναφορικά με τις δεσμεύσεις των χωρών αυτών στην λιτότητα και στις θεσμικές μεταρρυθμίσεις. Η απόφαση να συνδυαστεί ο νέος μηχανισμός διάσωσης της ευρωζώνης με τον παλιό, αύξησε την ισχύ του τοίχους προστασίας της νομισματικής ένωσης.
Ο μήνας του μέλιτος όμως με τις αγορές, αποδείχθηκε σύντομος. Τα σπρεντς των επιτοκίων της Ιταλίας και της Ισπανίας άρχισαν και πάλι να αυξάνονται, ενώ το κόστος δανεισμού της Ελλάδας και της Πορτογαλίας παρέμεινε σταθερά υψηλό. Αναπόφευκτα πλέον, η ύφεση στη περιφέρεια της ευρωζώνης βαθαίνει και μετακινείται προς τον πυρήνα της (Γαλλία, Γερμανία). Μέσα στο τρέχον έτος, η ύφεση θα χειροτερέψει, για πολλούς λόγους.
Πρώτον, η δημοσιονομική λιτότητα, αν και απαραίτητη, αυξάνει την συρρίκνωση της οικονομίας, καθώς οι υψηλοί φόροι και οι μειωμένες κρατικές δαπάνες μειώνουν το διαθέσιμο εισόδημα και την μέση ζήτηση. Πέραν τούτου, καθώς η ύφεση αυξάνεται, με αποτέλεσμα τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα, φαίνεται πως θα χρειαστεί ένας νέος γύρος λιτότητας. Και σήμερα, χάρη στο νέο δημοσιονομικό σύμφωνο, ακόμη και ο ευρωπαϊκός πυρήνας θα αναγκαστεί να επιβάλλει αυτή τη λιτότητα.
Αν και η ιδιαίτερα ανταγωνιστική Γερμανία μπορεί να αντέξει ένα ευρώ στα $1.30, η περιφέρεια, όπου τα εργατικά κόστη αυξήθηκαν κατά 30-40% την τελευταία δεκαετία, θα δυσκολευτεί αν η αξία του ευρώ δεν ισορροπήσει με το δολάριο.
Οι οδυνηρές μέθοδοι των χαμηλών δαπανών και της εξοικονόμησης προκειμένου να απαλυνθούν τα χρεωστικά βάρη, συμπιέζουν προς τα κάτω την εσωτερική ιδιωτική και δημόσια ζήτηση. Αυτό που αποτελεί την μόνη ελπίδα επαναφοράς της ανάπτυξης είναι η βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου, κάτι που απαιτεί ένα πιο αδύναμο ευρώ.
Εν τω μεταξύ αυξάνεται και η πιστωτική σύνθλιψη στην ευρωπαϊκή περιφέρεια. Χάρη στα μακροπρόθεσμα χαμηλότοκα δάνεια της ΕΚΤ, οι τράπεζες δεν έχουν πρόβλημα ρευστότητας, αλλά πάσχουν από ελλείψεις κεφαλαίων. Για να πετύχουν τον στόχο της αναλογίας του 9% του ποσοστού κεφαλαίων, θα πρέπει τώρα να αρχίσουν να πουλάνε περιουσιακά στοιχεία, και να μειώνουν την πίστωση, κάτι που δεν είναι αυτό που χρειάζεται προκειμένου να επιτευχθεί η πολυπόθητη οικονομική ανάκαμψη.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η ευρωζώνη εξαρτάται από τις εισαγωγές πετρελαίου, πολύ περισσότερο από ότι οι ΗΠΑ και οι τιμές του αυξάνονται διαρκώς.
Η Γαλλία μπορεί να εκλέξει ως πρόεδρο κάποιον που αντιτίθεται στο δημοσιονομικό σύμφωνο και οι πολιτικές του είναι πιθανόν να τρομάξουν τις αγορές ομολόγων.
Στην Ελλάδα της βαθιάς ύφεσης, οι εκλογές μπορεί να δώσουν το 40-50% σε λαϊκίστικα κόμματα που είναι υπέρ της άμεσης πτώχευσης και της εξόδου από το ευρώ.
Οι Ιρλανδοί με τη σειρά τους μπορεί να απορρίψουν μέσω δημοψηφίσματος το νέο δημοσιονομικό σύμφωνο.
Και τέλος, στην Ισπανία και στην Ιταλία, υπάρχει μια μεγάλη κόπωση από την πολλή λιτότητα και τις αλλεπάλληλες μεταρρυθμίσεις, με γιγάντωση των διαδηλώσεων, των απεργιών και της λαϊκής δυσαρέσκειας απέναντι στην λιτότητα.
Ακόμη και οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις που σταδιακά θα αυξήσουν την παραγωγική ανάπτυξη, μπορούν να επιφέρουν βραχυπρόθεσμη ύφεση. Η αύξηση της ελαστικότητας της αγοράς εργασίας, με την μείωση του κόστους προστασίας των εργαζομένων, μπορεί βραχυπρόθεσμα να οδηγήσει σε περισσότερες απολύσεις στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, αυξάνοντας τις απώλειες εισοδήματος και μειώνοντας περαιτέρω την ζήτηση.
Η ΕΚΤ άρχισε να ανησυχεί για τον πληθωρισμό, που αυξάνεται λόγω του πετρελαϊκού σοκ. Για αυτό και αναβάλλει τα επιπλέον νομισματικά κίνητρα που χρειάζεται η ευρωζώνη.
Το πρόβλημα είναι ότι η ευρωζώνη έχει μια στρατηγική λιτότητας, αλλά δεν έχει μια στρατηγική ανάπτυξης. Και χωρίς αυτήν, το μόνο που έχει τελικά είναι μια στρατηγική ύφεσης, που καθιστά μάταιες την λιτότητα και τις μεταρρυθμίσεις, επειδή αν συνεχιστεί η οικονομική δυσπραγία, θα συνεχίσουν να αυξάνονται τα ελλείμματα και τα χρέη. Και στο τέλος, οι κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες θα είναι τεράστιες και οδυνηρές.
Για αυτό και σήμερα μεγαλώνουν τα σπρεντς στην περιφέρεια της ευρωζώνης, για μια ακόμη φορά. Οι χώρες της πάσχουν από ανισορροπίες. Πάσχουν από μεγάλη αναλογία χρέους/ΑΕΠ, βαθιά ύφεση, απώλεια εξωτερικής ανταγωνιστικότητας και ελλείμματα τα οποία δεν έχουν διάθεση να χρηματοδοτήσουν οι αγορές.
Χωρίς μια πιο χαλαρή νομισματική πολιτική και ένα αλλιώτικο μοντέλο λιτότητας, το ευρώ δεν πρόκειται να εξασθενήσει, η ανταγωνιστικότητα δεν πρόκειται να επιστρέψει, και η ύφεση θα μεγαλώσει.
Και χωρίς επιστροφή της ανάπτυξης, όχι στο μέλλον αλλά μέσα στο 2012, οι διάφορες ανισορροπίες θα γίνουν ακόμη πιο βαριές. Περισσότερα κράτη της ευρωζώνης θα αναγκαστούν να αναδιαρθρώσουν τα χρέη τους και στην πορεία κάποια από αυτά μπορεί να αποφασίσουν να εξέλθουν της νομισματικής ένωσης.
project-syndicate.org
S.A. liberals10
Αυτή η πολιτική οδήγησε σε μια προσωρινή μείωση των εντάσεων που αντιμετωπίζουν οι υπερχρεωμένες χώρες της περιφέρειας της ευρωζώνης (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, και Ιρλανδία), ενώ παράλληλα μειώθηκε ο κίνδυνος έλλειψης ρευστότητας, και μειώθηκαν τα δανειακά κόστη της Ιταλίας και της Ισπανίας. Επί πλέον, αποφεύχθηκε μια ελληνική χρεοκοπία, ενώ η Αθήνα προχώρησε σε μια πετυχημένη, αν και αναγκαστική, αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους.
Μια νέα δημοσιονομική συμφωνία, με νέες κυβερνήσεις στην Ελλάδα, στην Ιταλία και στην Ισπανία, έφερε νέες ελπίδες αναφορικά με τις δεσμεύσεις των χωρών αυτών στην λιτότητα και στις θεσμικές μεταρρυθμίσεις. Η απόφαση να συνδυαστεί ο νέος μηχανισμός διάσωσης της ευρωζώνης με τον παλιό, αύξησε την ισχύ του τοίχους προστασίας της νομισματικής ένωσης.
Ο μήνας του μέλιτος όμως με τις αγορές, αποδείχθηκε σύντομος. Τα σπρεντς των επιτοκίων της Ιταλίας και της Ισπανίας άρχισαν και πάλι να αυξάνονται, ενώ το κόστος δανεισμού της Ελλάδας και της Πορτογαλίας παρέμεινε σταθερά υψηλό. Αναπόφευκτα πλέον, η ύφεση στη περιφέρεια της ευρωζώνης βαθαίνει και μετακινείται προς τον πυρήνα της (Γαλλία, Γερμανία). Μέσα στο τρέχον έτος, η ύφεση θα χειροτερέψει, για πολλούς λόγους.
Πρώτον, η δημοσιονομική λιτότητα, αν και απαραίτητη, αυξάνει την συρρίκνωση της οικονομίας, καθώς οι υψηλοί φόροι και οι μειωμένες κρατικές δαπάνες μειώνουν το διαθέσιμο εισόδημα και την μέση ζήτηση. Πέραν τούτου, καθώς η ύφεση αυξάνεται, με αποτέλεσμα τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα, φαίνεται πως θα χρειαστεί ένας νέος γύρος λιτότητας. Και σήμερα, χάρη στο νέο δημοσιονομικό σύμφωνο, ακόμη και ο ευρωπαϊκός πυρήνας θα αναγκαστεί να επιβάλλει αυτή τη λιτότητα.
Αν και η ιδιαίτερα ανταγωνιστική Γερμανία μπορεί να αντέξει ένα ευρώ στα $1.30, η περιφέρεια, όπου τα εργατικά κόστη αυξήθηκαν κατά 30-40% την τελευταία δεκαετία, θα δυσκολευτεί αν η αξία του ευρώ δεν ισορροπήσει με το δολάριο.
Οι οδυνηρές μέθοδοι των χαμηλών δαπανών και της εξοικονόμησης προκειμένου να απαλυνθούν τα χρεωστικά βάρη, συμπιέζουν προς τα κάτω την εσωτερική ιδιωτική και δημόσια ζήτηση. Αυτό που αποτελεί την μόνη ελπίδα επαναφοράς της ανάπτυξης είναι η βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου, κάτι που απαιτεί ένα πιο αδύναμο ευρώ.
Εν τω μεταξύ αυξάνεται και η πιστωτική σύνθλιψη στην ευρωπαϊκή περιφέρεια. Χάρη στα μακροπρόθεσμα χαμηλότοκα δάνεια της ΕΚΤ, οι τράπεζες δεν έχουν πρόβλημα ρευστότητας, αλλά πάσχουν από ελλείψεις κεφαλαίων. Για να πετύχουν τον στόχο της αναλογίας του 9% του ποσοστού κεφαλαίων, θα πρέπει τώρα να αρχίσουν να πουλάνε περιουσιακά στοιχεία, και να μειώνουν την πίστωση, κάτι που δεν είναι αυτό που χρειάζεται προκειμένου να επιτευχθεί η πολυπόθητη οικονομική ανάκαμψη.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η ευρωζώνη εξαρτάται από τις εισαγωγές πετρελαίου, πολύ περισσότερο από ότι οι ΗΠΑ και οι τιμές του αυξάνονται διαρκώς.
Η Γαλλία μπορεί να εκλέξει ως πρόεδρο κάποιον που αντιτίθεται στο δημοσιονομικό σύμφωνο και οι πολιτικές του είναι πιθανόν να τρομάξουν τις αγορές ομολόγων.
Στην Ελλάδα της βαθιάς ύφεσης, οι εκλογές μπορεί να δώσουν το 40-50% σε λαϊκίστικα κόμματα που είναι υπέρ της άμεσης πτώχευσης και της εξόδου από το ευρώ.
Οι Ιρλανδοί με τη σειρά τους μπορεί να απορρίψουν μέσω δημοψηφίσματος το νέο δημοσιονομικό σύμφωνο.
Και τέλος, στην Ισπανία και στην Ιταλία, υπάρχει μια μεγάλη κόπωση από την πολλή λιτότητα και τις αλλεπάλληλες μεταρρυθμίσεις, με γιγάντωση των διαδηλώσεων, των απεργιών και της λαϊκής δυσαρέσκειας απέναντι στην λιτότητα.
Ακόμη και οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις που σταδιακά θα αυξήσουν την παραγωγική ανάπτυξη, μπορούν να επιφέρουν βραχυπρόθεσμη ύφεση. Η αύξηση της ελαστικότητας της αγοράς εργασίας, με την μείωση του κόστους προστασίας των εργαζομένων, μπορεί βραχυπρόθεσμα να οδηγήσει σε περισσότερες απολύσεις στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, αυξάνοντας τις απώλειες εισοδήματος και μειώνοντας περαιτέρω την ζήτηση.
Η ΕΚΤ άρχισε να ανησυχεί για τον πληθωρισμό, που αυξάνεται λόγω του πετρελαϊκού σοκ. Για αυτό και αναβάλλει τα επιπλέον νομισματικά κίνητρα που χρειάζεται η ευρωζώνη.
Το πρόβλημα είναι ότι η ευρωζώνη έχει μια στρατηγική λιτότητας, αλλά δεν έχει μια στρατηγική ανάπτυξης. Και χωρίς αυτήν, το μόνο που έχει τελικά είναι μια στρατηγική ύφεσης, που καθιστά μάταιες την λιτότητα και τις μεταρρυθμίσεις, επειδή αν συνεχιστεί η οικονομική δυσπραγία, θα συνεχίσουν να αυξάνονται τα ελλείμματα και τα χρέη. Και στο τέλος, οι κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες θα είναι τεράστιες και οδυνηρές.
Για αυτό και σήμερα μεγαλώνουν τα σπρεντς στην περιφέρεια της ευρωζώνης, για μια ακόμη φορά. Οι χώρες της πάσχουν από ανισορροπίες. Πάσχουν από μεγάλη αναλογία χρέους/ΑΕΠ, βαθιά ύφεση, απώλεια εξωτερικής ανταγωνιστικότητας και ελλείμματα τα οποία δεν έχουν διάθεση να χρηματοδοτήσουν οι αγορές.
Χωρίς μια πιο χαλαρή νομισματική πολιτική και ένα αλλιώτικο μοντέλο λιτότητας, το ευρώ δεν πρόκειται να εξασθενήσει, η ανταγωνιστικότητα δεν πρόκειται να επιστρέψει, και η ύφεση θα μεγαλώσει.
Και χωρίς επιστροφή της ανάπτυξης, όχι στο μέλλον αλλά μέσα στο 2012, οι διάφορες ανισορροπίες θα γίνουν ακόμη πιο βαριές. Περισσότερα κράτη της ευρωζώνης θα αναγκαστούν να αναδιαρθρώσουν τα χρέη τους και στην πορεία κάποια από αυτά μπορεί να αποφασίσουν να εξέλθουν της νομισματικής ένωσης.
project-syndicate.org
S.A. liberals10
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΠΑΝΩ ΑΠΟ 10.000 ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΠΕ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΑΝΤΙΟ ΣΤΟΝ ΜΟΡΟΖΙΝΙ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Πως καταλαßαίνουµε το φύλο µιας μύγας...
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
