2013-09-12 00:06:03
Φωτογραφία για Τελικά ο πλανήτης θερμαίνεται ή ψύχεται;
Συντάκτης: Θεόδουλος Γεωργιάδης

Εν όψει της δημοσίευσης της Πέμπτης Έκθεσης Αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), η συζήτηση γύρω από το θέμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη αναζωπυρώνεται. Ορισμένοι ειδικοί επιμένουν ότι η περίοδος της υπερθέρμανσης έληξε και μία γενναία αύξηση των πάγων της Αρκτικής ενισχύει τα επιχειρήματά τους.

Οι πάγοι της Αρκτικής αυξάνονται και η συζήτηση για την παγκόσμια υπερθέρμανση αναζωπυρώνεται.

Ένα παγωμένο αρκτικό καλοκαίρι έχει αφήσει, σχεδόν, 1,6 εκατομμύριο περισσότερα τετραγωνικά χιλιόμετρα ωκεανού καλυμμένα με πάγο, σε σχέση με πέρυσι, την ίδια εποχή – μία αύξηση κοντά στο 60%, σύμφωνα με την Telegraph. Αυτή η ανάκαμψη από το χαμηλό ρεκόρ του 2012 έρχεται σε μία περίοδο που η πλειοψηφία των ειδικών εκτιμά ότι το κάλυμμα πάγου της Αρκτικής θα εξαφανισθεί – τουλάχιστον, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες – και προειδοποιεί για παγκόσμια άνοδο της θαλάσσιας στάθμης.


Αντί αυτού, λίγες μέρες πριν την έναρξη της διαδικασίας του ετήσιου φθινοπωρινού παγώματος, ένα αδιάσπαστο στρώμα πάγου, μεγέθους ίσου με τη μισή Ευρώπη, εκτείνεται ήδη, από τα καναδικά νησιά μέχρι τις ακτές της βόρειας Ρωσίας.

Ορισμένοι διαπρεπείς επιστήμονες πιστεύουν, τώρα, ότι ο κόσμος οδεύει προς μία περίοδο ψύξης, η οποία δεν θα τελειώσει, μέχρι τα μέσα αυτού του αιώνα, περίπου. Μία εικασία που, αν επιβεβαιωθεί, θα εκθέσει τις προβλέψεις περί επικείμενης καταστροφικής υπερθέρμανσης του πλανήτη ως επικίνδυνα παραπλανητικές.

Το παραπάνω αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς, αργότερα αυτό το μήνα, στη Στοκχόλμη, θα οριστικοποιηθεί η Έκθεση της πρώτης από τις τρεις ομάδες εργασίας της Διακυβερνητικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC). Και τον Οκτώβριο θα αναθεωρηθεί η Έκθεση της δεύτερης, εν όψει της δημοσίευσης, το 2014, της Πέμπτης Έκθεσης Αξιολόγησης – μίας τρίτομης μελέτης που εκδίδεται κάθε 5 με 6 χρόνια.

Η IPCC είναι μία επιστημονική διακυβερνητική επιτροπή, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, που έχει σκοπό την αξιολόγηση της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών της, καθώς και των επιπτώσεων της ανθρώπινης δραστηριότητας στο κλίμα του πλανήτη. Επιπρόσθετα, μελετά και προτείνει πολιτικές, για την αντιμετώπιση των κινδύνων που προκύπτουν από τις κλιματικές μεταβολές.

Αν και οι Εκθέσεις Αξιολόγησης της IPCC επηρεάζουν σημαντικά τις παγκόσμιες κυβερνήσεις στη λήψη αποφάσεων – χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, ίσως, η Πρώτη Έκθεση Αξιολόγησης, που οδήγησε στη Σύμβαση – Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος – δεν είναι λίγοι οι επικριτές τους, οι οποίοι φαίνεται ότι κερδίζουν έδαφος

Έγγραφα που διέρρευσαν, σύμφωνα με την Daily Mail, δείχνουν ότι οι κυβερνήσεις που υποστηρίζουν και χρηματοδοτούν την IPCC απαιτούν περισσότερες από 1500 αλλαγές στην “περίληψη για τη χάραξη πολιτικής” της Έκθεσης, υποστηρίζοντας ότι στην παρούσα μορφή της δεν εξηγεί επαρκώς την “παύση της υπερθέρμανσης”.

Η θεωρία για την παύση της υπερθέρμανσης, η οποία είναι, πλέον, αποδεκτή ως αληθινή από αρκετά ερευνητικά κέντρα για το κλίμα, υποστηρίζει ότι η αύξηση των παγκόσμιων θερμοκρασιών έχει διακοπεί από το 1997. Ένα γεγονός που απέτυχαν να προβλέψουν τα υπολογιστικά μοντέλα των ειδικών που είναι της άποψης ότι η θερμοκρασία του πλανήτη σημειώνει σταθερή άνοδο, λόγω των αυξημένων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Άποψη που συμμερίζεται και η IPCC. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις πιέζουν, πλέον, για πιο ξεκάθαρες και πειστικές απαντήσεις σε δύο βασικά ερωτήματα. Πρώτον, πόσος είναι ο βαθμός στον οποίο θα αυξηθούν οι θερμοκρασίες όσο αυξάνονται τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα. Δεύτερον, πόσο οφείλεται η υπερθέρμανση του πλανήτη – 0,8 βαθμοί Κελσίου τα τελευταία 150 χρόνια – στις ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και πόσο στη φυσική μεταβλητότητα.

Οι παρατηρήσεις της θερμοκρασίας (μαύρο χρώμα) σε σχέση με τις προβλέψεις της IPCC: γαλάζιο, λαμβάνοντας υπόψη μόνο τους φυσικούς παράγοντες - ροζ, λαμβάνοντας υπόψη και τον ανθρώπινο παράγοντα (φωτο: Τέταρτη Έκθεση Αξιολόγησης)

Στο προσχέδιο της Πέμπτης Έκθεσής της, η IPCC αναφέρει ότι είναι “κατά 95% βέβαιη” ότι η υπερθέρμανση έχει προκληθεί από τον άνθρωπο. Πιο σίγουρη από το 90% του 2007. Ο ισχυρισμός αυτός, όμως, αμφισβητείται έντονα. “Είναι, τώρα, ξεκάθαρο ότι τα μοντέλα [της IPCC] είναι πάρα πολύ ευαίσθητα όσον αφορά στο διοξείδιο του άνθρακα. Δεν βρίσκω βάση στην αύξηση της βεβαιότητας της IPCC”, δήλωσε η καθηγήτρια Judith Curry, εμπειρογνώμονας για το κλίμα.

Υποστήριξε ότι θα πρέπει να λαμβάνουμε περισσότερο υπόψη τους μακροπρόθεσμους κύκλους της θερμοκρασίας των ωκεανών, όπως η Δεκαετής Ταλάντωση του Ειρηνικού, οι οποίοι έχουν τεράστια επίδραση στο κλίμα και δείχνουν ότι ο κόσμος, ίσως, πλησιάζει μία περίοδο παρόμοια με εκείνη από το 1965 έως το 1975, όταν και υπήρχε μία σαφής τάση ψύξης. Μάλιστα, τότε, κάποιοι επιστήμονες προέβλεψαν μία επικείμενη εποχή …παγετώνων.

Ο καθηγητής γεωλογίας του Πανεπιστημίου της Δυτικής Ουάσιγκτον και από τους πιο σημαντικούς επικριτές της θεωρίας ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη οφείλεται σε ανθρωπογενείς παράγοντες, Don Easterbrook, υποστηρίζει ότι το κλίμα της Γης χαρακτηρίζεται, τα τελευταία 500 χρόνια, από μία εναλλαγή θερμών και ψυχρών περιόδων. Μέσω έρευνας, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι κάθε περίοδος διαρκεί γύρω στα 30 χρόνια.

Κατά τα λεγόμενά του, οι εναλλαγές θα συνεχιστούν όπως στο παρελθόν και η μέση θερμοκρασία του πλανήτη μας θα πέφτει ελαφρώς, μέχρι το 2035 και μετά θα ανέβει, περίπου μισό βαθμό Κελσίου μέχρι το 2065, για να ξαναρχίσει να κατεβαίνει, μέχρι το 2100. Άρα η παγκόσμια θέρμανση, για αυτόν τον αιώνα, θα είναι της τάξης των 0,3 βαθμών Κελσίου αντί των καταστροφικών 3 έως 6 που προβλέπει η IPCC.

“Ήδη, παρατηρούμε μία τάση ψύξης, η οποία, πιστεύω, θα συνεχιστεί για τα επόμενα 15 χρόνια, τουλάχιστον. Δε χωράει αμφιβολία ότι η αύξηση της θερμοκρασίας των δεκαετιών του '80 και του '90 έχει σταματήσει. Η IPCC υποστηρίζει ότι τα μοντέλα της δείχνουν πως μία παύση 15 χρόνων ήταν αναμενόμενη. Αυτό σημαίνει, απλά, ότι σε λίγα χρόνια, θα αναγκαστούν να παραδεχτούν ότι κάνουν λάθος”, υπογράμμισε ο Αναστάσιος Τσώνης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin.

Παρά τις φωνές που υποστηρίζουν το αντίθετο, η πεποίθηση ότι οι καλοκαιρινοί πάγοι της Αρκτικής πρόκειται να εξαφανισθούν και ότι οι θερμοκρασίες αυξάνονται γεωμετρικά παραμένει κάτι σαν δόγμα, για την IPCC, το οποίο χρησιμοποιείται ως απάντηση σε όσους επισημαίνουν την παύση στην παγκόσμια υπερθέρμανση και όσους δεν συμμερίζονται τη θεωρία περί αύξησης των παγκόσμιων θερμοκρασιών.

Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι τα επίπεδα πάγου στην Αρκτική ακολουθούν μία κυκλική πορεία. Δεδομένα που αποκαλύφθηκαν από ιστορικούς του κλίματος δείχνουν ότι υπήρξε ένα μαζικό λιώσιμο, τις δεκαετίες του 1920 και του 1930, το οποίο ακολουθήθηκε από μία περίοδο, μέχρι το 1979, κατά την οποία οι πάγοι σχηματίστηκαν εκ νέου. Η καθηγήτρια Curry πιστεύει ότι η συμπεριφορά των πάγων τα επόμενα πέντε χρόνια είναι κρίσιμη, τόσο για την κατανόηση του κλίματος όσο και για τη χάραξη πολιτικής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι και η Τέταρτη Έκθεση Αξιολόγησης της IPCC είχε δεχτεί σκληρή κριτική, η οποία επικεντρώθηκε, κυρίως, σε λάθη του κειμένου που αφορούσαν γεγονότα. Για παράδειγμα, στη λανθασμένη αναφορά ότι το 55% της Ολλανδίας είναι κάτω από το επίπεδο της θάλασσας και στην εκτίμηση ότι η έκταση που καλύπτουν οι πάγοι των Ιμαλαΐων θα μειωθεί από 500 χιλιάδες σε 100 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα, μέχρι το 2035, όταν το 2007 που συντάχθηκε η Έκθεση κάλυπταν περιοχή 33 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Βέβαια, οι προβλέψεις και οι θέσεις της IPCC θεωρούνται, ακόμα, ο "οδηγός" που πρέπει να ακολουθεί ο πλανήτης, για να προλάβει πιθανή κλιματολογική καταστροφή και υποστηρίζονται από την πλειοψηφία των ειδικών.

Όσο για την αύξηση στους πάγους της Αρκτικής, οι υποστηρικτές της θεωρίας της ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης του πλανήτη την θεωρούν φυσιολογική - δεδομένου ότι πέρυσι η μείωση των πάγων έσπασε ρεκόρ και άρα, φέτος αναμενόταν κάποια ανάκαμψη - και σίγορα, όχι λόγο για πανηγυρισμούς.

Κατηγορούν τους διαφωνούντες για παράβλεψη των μακροχρόνιων ενδείξεων στο κλίμα και υπερπροβολή στατιστικά ασήμαντων, στιγμιαίων μεταβολών. Όπως λένε, αν δούμε τη συνολική πορεία του κλίματος, θα καταλάβουμε ότι, όντως, ακολουθεί φθίνουσα πορεία (υπερθέρμανση, λιώσιμο των πάγων κλπ) και ο ανθρώπινος παράγοντας παίζει σημαντικό ρόλο.

news.pathfinder.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ