2013-03-12 01:47:03
Ο συγγραφέας Αντώνης Σανουδάκης είναι o πρώτος άνθρωπος, ίσως και στο πανελλήνιο, που το 1977 ξεκίνησε την καταγραφή της «προφορικής» ιστορία του νησιού: τις μαρτυρίες, δηλαδή, των αγωνιστών που... έζησαν το έπος του 1940 και πολέμησαν στην αντίσταση.
Μέχρι τότε και για πολλά χρόνια αργότερα στην προφορική μαρτυρία δε δόθηκε η πρέπουσα «βαρύτητα» και οι αρμόδιοι φορείς της «γύρισαν την πλάτη».
Δυστυχώς εξαιτίας αυτής της αντίληψης, πολλά γεγονότα δεν πρόλαβαν να καταγραφούν.
Ο Αντώνης Σανουδάκης ως νεοδιόριστος φιλόλογος θα ξεκινήσει την καταγραφή «επιλεκτικά» των ηγετικών μορφών του αγώνα από όλη την Κρήτη. Τότε αυτή η προσπάθεια θεωρήθηκε σκάνδαλο.
Όλη αυτή η προσπάθεια - μέχρι σήμερα έχουν δημοσιευτεί 27 μαρτυρίες, επίκειται και η 28η ενώ υπάρχει και αδημοσίευτο υλικό - στοίχισε στον ίδιο πολλά, όπως είπε στο MadeinCreta: και ψυχολογικά και οικογενειακά αλλά και κοινωνικά, όπως αναφέρει, αν αναλογιστεί κανείς ότι έζησε μια δικαστική καταιγίδα από τη σωρεία των μηνύσεων που κατατέθηκαν εναντίον του από συγγενείς των πρωταγωνιστών των βιβλίων του, ενώ υπήρχαν και πολλές που δεν έφτασαν στο ακροατήριο.
«Μέχρι και πρόσφατα με έλεγαν συκοφάντη και αλήτη» είπε στο MadeinCreta.
«Δικαζόμουν για περισσότερα από 15 χρόνια με περισσότερες από 18 πρωτόδικες δίκες, έχω 3 εφετεία και δυο αναιρέσεις στον Άρειο Πάγο. Όλη αυτή η ταλαιπωρία λειτούργησε ως ανασταλτικός παράγοντας και για μένα αλλά και για άλλους που ήθελαν να ξεκινήσουν μια αντίστοιχη προσπάθεια εκείνα τα χρόνια. Πολλοί με κατηγορούσαν μέχρι προσφάτως ότι είμαι συκοφάντης και αλήτης - μια πολεμική που έφτανε μέχρι και την Ακαδημία Αθηνών όπου ορισμένοι ανόητοι –λυπάμαι που χρησιμοποιώ αυτό τον τίτλο- απειλούσαν τους γέροντες της Ακαδημίας Αθηνών ότι θα τους χτυπήσουν με διακοπή χρηματοδότησης και άλλα πολλά».
Γενικότερα υπήρχε ένας φόβος, όχι από εκείνους που αντίκρισαν το θάνατο με τα μάτια τους και τον έζησαν στο πετσί τους, υπήρχε φόβος στις οικογένειες και δισταγμός, ο εμφύλιος πλήγωσε περισσότερο αυτή την πατρίδα από ότι ο πόλεμος.
Κι αυτό φάνηκε και στη συνέχεια, στην προσπάθεια του για την καταγραφή των γεγονότων της 7ετίας.
Ήταν ένα θέμα που δεν ήθελε να το θίξει κανείς αλλά τώρα που τα πράγματα έχουν αλλάξει, αξίζει να γίνει μια προσπάθεια, όπως επισημαίνει, από ανθρώπους που έχουν το μεράκι αλλά και από τις δημοτικές αρχές.
Αυτή την πρόταση την είχε καταθέσει και πριν αρκετά χρόνια αλλά ανταπόκριση δεν βρήκε, τώρα την επαναφέρει, για να έχει κάθε περιοχή το δικό της πολύτιμο αρχείο.
Τα ερεθίσματα
Νεαρός τότε ο Αντώνης Σανουδάκης, επηρεασμένος από το οικογενειακό περιβάλλον, καθώς ο πατέρας του ήταν μέλος του εφεδρικού ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) Χερσονήσου και η μητέρα μέλος του ΕΑΜ, γνώριζε πρόσωπα και πράγματα και από το χώρο της αριστεράς αλλά και από άλλους χώρους.
Η καταγραφή των μαρτυριών μεγάλων μορφών της αντίστασης θα ξεκινήσει λοιπόν για αντικειμενικούς και υποκειμενικούς λόγους, αλλά και για την ιστορία.
Πρώτο του βιβλίο ο Καπετάν Μανώλης Μπαντουβάς ενώ θα ακολουθήσει η μαρτυρία του Καπετάν Αδάμη Κρασανάκη, από το Λασίθι και πολλά άλλα.
«Μέχρι τότε δεν υπήρχε κανένα ενδιαφέρον για την καταγραφή αυτού του υλικού τουλάχιστον από τους επίσημους φορείς. Η πρώτη μου μαρτυρία αφορά στη δράση του αρχηγού της αντίστασης Καπετάν Μανώλη Μπαντουβά. Έκανα επιλογή των προσώπων, ήταν αδύνατο να καταγραφούν όλες οι μαρτυρίες. Επέλεξα πρόσωπα που είχαν ηγετικό ρόλο: πρόσωπα ειδικότερα της αριστεράς αλλά και άλλων χώρων, γενικότερα του χώρου της αντίστασης στην Κρήτη, που είχε μια μορφή ενωτική μέχρι το 1943».
Για να γίνουν αυτές οι καταγραφές χρειάζονταν χρήματα και είχε κάνει μια πρόταση, κάθε δήμος να δημιουργήσει ένα αρχείο καταγραφής όσων περισσότερων προσώπων μπορούσε.
«Εμένα με βοήθησε ο δήμος Ηρακλείου και η Βικελαία Βιβλιοθήκη και υπάρχει το αρχείο της αντίστασης περίπου 17 μαρτυρίες καταγεγραμμένες σχεδόν από όλη την Κρήτη, δυστυχώς επιλεκτικά».
Στην Ελλάδα ο συγγραφέας Αντώνης Σανουδάκης θα θεωρηθεί «σκάνδαλο» όπως προαναφέρθηκε, στην Κοπεγχάγη τα βιβλία του, τα οποία θα χαρακτηριστούν ως «λαλικά» κείμενα θα θεωρηθούν υπόδειγμα της συνέχειας των απομνημονευμάτων του 1821.
Σε όλη αυτή τη διαδρομή τον στήριξε ο Στέλιος Χαλκιαδάκης από τις εκδόσεις Κνωσός.
«Πέρα από την πεποίθησή μου ότι το υλικό αυτό θα πρέπει να διασωθεί πάση θυσία, όλη αυτήν την προσπάθεια οικονομικά και ηθικά στήριξε ο Στέλιος Χαλκιαδάκης που κάθισε και αυτός στο σκαμνί του κατηγορουμένου. Χρηματοδότησε 35 βιβλία και είμαι βέβαιος ότι ποτέ δεν πήρε πίσω ούτε το αρχικό κόστος των βιβλίων».
madeincreta.gr
Μέχρι τότε και για πολλά χρόνια αργότερα στην προφορική μαρτυρία δε δόθηκε η πρέπουσα «βαρύτητα» και οι αρμόδιοι φορείς της «γύρισαν την πλάτη».
Δυστυχώς εξαιτίας αυτής της αντίληψης, πολλά γεγονότα δεν πρόλαβαν να καταγραφούν.
Ο Αντώνης Σανουδάκης ως νεοδιόριστος φιλόλογος θα ξεκινήσει την καταγραφή «επιλεκτικά» των ηγετικών μορφών του αγώνα από όλη την Κρήτη. Τότε αυτή η προσπάθεια θεωρήθηκε σκάνδαλο.
Όλη αυτή η προσπάθεια - μέχρι σήμερα έχουν δημοσιευτεί 27 μαρτυρίες, επίκειται και η 28η ενώ υπάρχει και αδημοσίευτο υλικό - στοίχισε στον ίδιο πολλά, όπως είπε στο MadeinCreta: και ψυχολογικά και οικογενειακά αλλά και κοινωνικά, όπως αναφέρει, αν αναλογιστεί κανείς ότι έζησε μια δικαστική καταιγίδα από τη σωρεία των μηνύσεων που κατατέθηκαν εναντίον του από συγγενείς των πρωταγωνιστών των βιβλίων του, ενώ υπήρχαν και πολλές που δεν έφτασαν στο ακροατήριο.
«Μέχρι και πρόσφατα με έλεγαν συκοφάντη και αλήτη» είπε στο MadeinCreta.
«Δικαζόμουν για περισσότερα από 15 χρόνια με περισσότερες από 18 πρωτόδικες δίκες, έχω 3 εφετεία και δυο αναιρέσεις στον Άρειο Πάγο. Όλη αυτή η ταλαιπωρία λειτούργησε ως ανασταλτικός παράγοντας και για μένα αλλά και για άλλους που ήθελαν να ξεκινήσουν μια αντίστοιχη προσπάθεια εκείνα τα χρόνια. Πολλοί με κατηγορούσαν μέχρι προσφάτως ότι είμαι συκοφάντης και αλήτης - μια πολεμική που έφτανε μέχρι και την Ακαδημία Αθηνών όπου ορισμένοι ανόητοι –λυπάμαι που χρησιμοποιώ αυτό τον τίτλο- απειλούσαν τους γέροντες της Ακαδημίας Αθηνών ότι θα τους χτυπήσουν με διακοπή χρηματοδότησης και άλλα πολλά».
Γενικότερα υπήρχε ένας φόβος, όχι από εκείνους που αντίκρισαν το θάνατο με τα μάτια τους και τον έζησαν στο πετσί τους, υπήρχε φόβος στις οικογένειες και δισταγμός, ο εμφύλιος πλήγωσε περισσότερο αυτή την πατρίδα από ότι ο πόλεμος.
Κι αυτό φάνηκε και στη συνέχεια, στην προσπάθεια του για την καταγραφή των γεγονότων της 7ετίας.
Ήταν ένα θέμα που δεν ήθελε να το θίξει κανείς αλλά τώρα που τα πράγματα έχουν αλλάξει, αξίζει να γίνει μια προσπάθεια, όπως επισημαίνει, από ανθρώπους που έχουν το μεράκι αλλά και από τις δημοτικές αρχές.
Αυτή την πρόταση την είχε καταθέσει και πριν αρκετά χρόνια αλλά ανταπόκριση δεν βρήκε, τώρα την επαναφέρει, για να έχει κάθε περιοχή το δικό της πολύτιμο αρχείο.
Τα ερεθίσματα
Νεαρός τότε ο Αντώνης Σανουδάκης, επηρεασμένος από το οικογενειακό περιβάλλον, καθώς ο πατέρας του ήταν μέλος του εφεδρικού ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) Χερσονήσου και η μητέρα μέλος του ΕΑΜ, γνώριζε πρόσωπα και πράγματα και από το χώρο της αριστεράς αλλά και από άλλους χώρους.
Η καταγραφή των μαρτυριών μεγάλων μορφών της αντίστασης θα ξεκινήσει λοιπόν για αντικειμενικούς και υποκειμενικούς λόγους, αλλά και για την ιστορία.
Πρώτο του βιβλίο ο Καπετάν Μανώλης Μπαντουβάς ενώ θα ακολουθήσει η μαρτυρία του Καπετάν Αδάμη Κρασανάκη, από το Λασίθι και πολλά άλλα.
«Μέχρι τότε δεν υπήρχε κανένα ενδιαφέρον για την καταγραφή αυτού του υλικού τουλάχιστον από τους επίσημους φορείς. Η πρώτη μου μαρτυρία αφορά στη δράση του αρχηγού της αντίστασης Καπετάν Μανώλη Μπαντουβά. Έκανα επιλογή των προσώπων, ήταν αδύνατο να καταγραφούν όλες οι μαρτυρίες. Επέλεξα πρόσωπα που είχαν ηγετικό ρόλο: πρόσωπα ειδικότερα της αριστεράς αλλά και άλλων χώρων, γενικότερα του χώρου της αντίστασης στην Κρήτη, που είχε μια μορφή ενωτική μέχρι το 1943».
Για να γίνουν αυτές οι καταγραφές χρειάζονταν χρήματα και είχε κάνει μια πρόταση, κάθε δήμος να δημιουργήσει ένα αρχείο καταγραφής όσων περισσότερων προσώπων μπορούσε.
«Εμένα με βοήθησε ο δήμος Ηρακλείου και η Βικελαία Βιβλιοθήκη και υπάρχει το αρχείο της αντίστασης περίπου 17 μαρτυρίες καταγεγραμμένες σχεδόν από όλη την Κρήτη, δυστυχώς επιλεκτικά».
Στην Ελλάδα ο συγγραφέας Αντώνης Σανουδάκης θα θεωρηθεί «σκάνδαλο» όπως προαναφέρθηκε, στην Κοπεγχάγη τα βιβλία του, τα οποία θα χαρακτηριστούν ως «λαλικά» κείμενα θα θεωρηθούν υπόδειγμα της συνέχειας των απομνημονευμάτων του 1821.
Σε όλη αυτή τη διαδρομή τον στήριξε ο Στέλιος Χαλκιαδάκης από τις εκδόσεις Κνωσός.
«Πέρα από την πεποίθησή μου ότι το υλικό αυτό θα πρέπει να διασωθεί πάση θυσία, όλη αυτήν την προσπάθεια οικονομικά και ηθικά στήριξε ο Στέλιος Χαλκιαδάκης που κάθισε και αυτός στο σκαμνί του κατηγορουμένου. Χρηματοδότησε 35 βιβλία και είμαι βέβαιος ότι ποτέ δεν πήρε πίσω ούτε το αρχικό κόστος των βιβλίων».
madeincreta.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Βρέθηκε κλεμμένος πίνακας του Rembrandt
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Καθαρίστε το προφίλ σας στο Facebook
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
