2013-03-11 11:06:02
Ο Μεντεχέμ, ο Τούρκος πρακτικός γιατρός, αρνούνταν να εγκαταλείψει τα χωριά του δυτικού Ρεθύμνου στην ανταλλαγή των πληθυσμών, μετά την καταστροφή της Μικρασίας. Όταν, λοιπόν, έφτασε η ώρα για να φύγει από τα Φραντζεσκιανά Μετόχια το 1923, η καρδιά του «ράγισε» και ξεσπούσε για να μη φύγει. Το τότε περιστατικό, επαναφέρει στη μνήμη του ο Γιάννης Δρουλίσκος, παιδάκι στα 7 του χρόνια και λέει: «Αγάπανε πολύ τσι χωριανούς και οι χωριανοί κι ούλοι γύρου-γύρου τον αγαπούσανε και τον-ε-πήρανε σηκωτό και έφυγενε. Δεν ήθελενε να φύγει…»
Στη μεγάλη αυλή του γεννήθηκαν και έπαιξαν έξι παιδιά και η κόρη του Αργυρώ που είναι φύλακας-άγγελός του.
Μπορεί να είναι και ο μοναδικός… αρχαίος στην ευρύτερη περιοχή ο Δρουλίσκος με τη ρωμαλέα ψυχή της 97χρονης διάρκειάς της, με τα 6 παιδιά, τα 19 εγγόνια και τα 14 δισέγγονα, που «βούτηξε» στα φρικτά γεγονότα της νεότερης ιστορίας και έκανε πίσω τους «γερμανόφιλους Έλληνες γιατρούς στην Άρτα να του κόψουν τα πόδια», όταν γυρνούσε με κρυοπαγήματα από το μέτωπο της Αλβανίας.
Ωστόσο, η θύμησή του μένει «άγαλμα» στο Μεντεχέμ που «ήτανε ο θεός στα σπασίματα» και ο ίδιος έγινε δέκτης της πρακτικής ορθοπεδικής του. Μιλάει με θερμά λόγια για τον τουρκοκρητικό «επιστήμονα», που την πρακτική του ακολούθησαν μεταγενέστερα και Κρητικοί, και όπου καλούνταν δεν αρνούνταν τις υπηρεσίες του:
«Το θυμούμαι το Μεντεχέμ τον Τούρκο γιατρό, που έσιαζε τα πόδια, τα χέρια, τα σπασίματα επαέ στα Μετόχια και ούλοι τον είχανε στα όπα-όπα! Ο κόσμος τον αγάπανε καλά, τον έπαιρνε στο σπίτι του, έμενε κιόλας και τον- ε-τάιζε και είχενε θεραπεύσει πολλούς χωριανούς, αλλά και άλλους σε διπλανά χωριά, τη Γωνιά, το Βαρσαμόνερο, τον Άγιο Ανδρέα…»
«ΜΟΥ ΕΒΑΖΕ ΑΛΟΙΦΕΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΑΧΤΟΠΟΙΗΣΕΝΕ…»
Με βοηθό τη μπαστούνα του, θα πάει στο καφενείο για τον καφέ του
Η «μάνα τση Τουρκιάς» στην περιοχή, ήταν στο χωριό Άγιος Κωνσταντίνος αλλά και στο Βαλσαμόνερο «ήτανε όλο Τούρκοι» οι οποίοι επέλεγαν τόπους εγκατάστασής τους, τους οικισμούς «που είχαν νερό» και ευδοκιμούσε η αμπελοκαλλιέργεια, όπως στο ιστορικό βουνό «Νίπποι». Στις κορυφές του, οι αμπελώνες μπορεί να εγκαταλείφθηκαν και να ρήμαξαν, όμως συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμα και σήμερα, άλλα σε καλή κατάσταση και τα περισσότερα μισογκρεμισμένα ή ερείπια, τα πατητήρια των σταφυλιών της τουρκικής κυριαρχίας.
Μικρός, ίσα που είχε «μπει στο δημοτικό σχολειό» του χωριού του θυμάται σαν να ήταν τώρα, ο σχεδόν αιωνόβιος το Μεντεχέμ: «Είχενε πέσει μια πέτρα στο μικρό δαχτυλάκι του ποδιού μου κι ήρχουνταν ο Μεντεχέμ στο σπίτι και μου έβανε αλοιφές και με ταχτοποίησενε. Αυτός δεν έμενε μόνιμα σε ένα χωριό κι ήτανε περιφερόμενος κι όπου τον-ε-καλούσανε επήγενε…» Οι σχέσεις ανάμεσα στους ντόπιους και τους Τούρκους, ήταν γενικά ομαλές και συχνά «πολλοί χωριανοί από τα Μετόχια, πηγαίνανε στον Άγιο Κωνσταντίνο και βάνανε τσι Τούρκους αγγαρεία σαν τσι Γερμανούς που έζησα εγώ…»
Ο Γιάννης Δρουλίσκος, ολόκληρα 85 χρόνια ήταν στα βουνά με τα πρόβατα
ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ
Βοσκαρούδι από τα 12 του, «μόλις ξεσκόλισε», έμελλε μια ζωή 85 χρόνων να την περάσει στα όρη με οδυνηρό διάλειμμα την περίοδο που βρέθηκε στην πρώτη «γραμμή του πυρός» του μετώπου της Αλβανίας και ύστερα στο χωριό του στη γερμανοκατοχή. «Αλάργο από τον πόλεμο! Δεν υπάρχει χειρότερο πράμα…» θα πει, κουβαλώντας τη σκληρή εμπειρία των αλβανικών βουνών αν και έχουν περάσει 72 χρόνια. Η υπόστασή του παραμένει και πάλι με απερίγραπτες εικόνες, που θα είναι αποθηκευμένες μέχρι να κλείσει τα μάτια του!
«Πήγαμε στο Καλπάκι», εξιστορεί «και εκειά γίνηκε η μεγαλύτερη μάχη με τσι Ιταλούς και δεν τσ’ αφήκαμε να μπουν πλια μέσα. Πέρασα κακουχίες που να μην τσι περάσει άνθρωπος! Έθετα στα χιόνια και τη νύχτα από τη δίψα που δεν είχαμε νερό να πιούμε, έβανα χιόνι στο στόμα μου. Πείνα, λάσπες,κακομοιριά και οι παντέρμοι όλμοι να θερίζουνε κορμιά. Έπαθα κρυοπαγήματα και με πήγανε σε ένα χειρουργείο στην Άρτα και ξανοίξανε οι γερμανόφιλοι Έλληνες γιατροί να μου κόψουνε τα πόδια, μα δεν τσ’ άφηκα…»
Με τον Μιχάλη Φραντζεσκάκη, ένα από τα 19 εγγόνια του Από τις 26 Φεβρουαρίου 1941 που έφυγε από το μέτωπο και για 13 μήνες… γνώριζε ως τραυματίας πολέμου, τα νοσοκομεία. Στα Φραντζεσκιανά Μετόχια, από «το Μέγα Σάββατο» του ’42 που έφυγε με καϊκι μαζί με άλλους συμπολεμιστές του από το Πέραμα, βρέθηκε, ενώ οι Γερμανοί είχαν ήδη επικρατήσει και εγκατασταθεί ως… κυρίαρχοι στην Κρήτη. Γύρισε με αβάσταχτο πόνο, γιατί πέντε συγχωριανοί του είχαν μείνει στα πεδία των μαχών και οι οικογένειές τους μαυροντύθηκαν.
Για πρώτη φορά, φτάνοντας στα Χανιά από τον πόλεμο, είδε Γερμανούς να αθλούνται «στο γυμναστήριο» και άλλους στο Ρέθυμνο την ίδια μέρα. Ύστερα τους συναντούσε συχνά στο χωριό του, όταν πήγαιναν οπλισμένοι να κάνουν επιτάξεις τροφίμων, ζώων και εργατών για τις αγγαρείες στο Πάνω Βαλσαμόνερο που «έσαζαν το δρόμο».
Στο καφενείο, με τη συγχωριανή του καφεπώλισσα Λουκία Καλαϊτζάκη
Η ζωή του Γιάννη Δρουλίσκου, μιας μορφής που δοκιμάστηκε στη φωτιά και το ατσάλι, παρά τα χρόνια της κινείται αθόρυβα μέσα στο περιβάλλον της σύγχρονης κατοχής αλλά δεν ταράζεται. Πορεύτηκε ανάμεσα σε τρεις αιώνες χωρίς ποτέ να απαιτήσει. Έζησε την τουρκιά στα πρώτα του χρόνια και ύστερα μπήκε σε ένα διαρκή εθνικό αγώνα που δεν τον έκαμψε, αντίθετα, τον όπλισε και τον έκανε ανίκητο στις δυσκολίες…
«ΑΝ ΚΟΨΟΥΝ ΤΑ ΜΗΝΙΑΤΙΚΑ!»
Ως ολιγαρκής, όπως και οι άνθρωποι «της εποχής του» που είναι ακόμη στη ζωή, «λάμπει» με τη σοφία του: «Άμα κόψουνε τα μηνιάτικα θα ποθάνει κόσμος», εκτιμά. «Ούλα ρημάξανε στα χωριά κι άνθρωπος δεν πιάνει τη σκαλίδα. Μια φορά τα βούγια ήτανε το καλύτερο μαξούλι του ανθρώπου αλλά εδά επαραιτήσανε και τη γη και οι νέοι δε δουλεύουνε. Ογδόντα πέντε χρόνια ήμουνε στα πρόβατα και μια φορά τα βλέπαμε το χειμώνα με την ομπρέλα και μας-ε-φέρνανε φαϊ και δε μπορούσαμε να φάμε! Εδά έχουνε τα φραχτά, τα βάνουνε μέσα και τα ταϊζουνε με τροφές και αυτοκίνητα και τα λαλούνε! Γι αυτό και δεν έχουνε απόδοση. Χαθήκανε και οι αγροφυλάκοι! Είδες πουθενά; Τα πρόβατα τα αγαπώ κι όπου τα δω τα ζηλεύω κι εδά να ξαναγεννιόμουνα πάλι βοσκός ‘θελα ‘μαι…»
madeincreta.gr
Στη μεγάλη αυλή του γεννήθηκαν και έπαιξαν έξι παιδιά και η κόρη του Αργυρώ που είναι φύλακας-άγγελός του.
Μπορεί να είναι και ο μοναδικός… αρχαίος στην ευρύτερη περιοχή ο Δρουλίσκος με τη ρωμαλέα ψυχή της 97χρονης διάρκειάς της, με τα 6 παιδιά, τα 19 εγγόνια και τα 14 δισέγγονα, που «βούτηξε» στα φρικτά γεγονότα της νεότερης ιστορίας και έκανε πίσω τους «γερμανόφιλους Έλληνες γιατρούς στην Άρτα να του κόψουν τα πόδια», όταν γυρνούσε με κρυοπαγήματα από το μέτωπο της Αλβανίας.
Ωστόσο, η θύμησή του μένει «άγαλμα» στο Μεντεχέμ που «ήτανε ο θεός στα σπασίματα» και ο ίδιος έγινε δέκτης της πρακτικής ορθοπεδικής του. Μιλάει με θερμά λόγια για τον τουρκοκρητικό «επιστήμονα», που την πρακτική του ακολούθησαν μεταγενέστερα και Κρητικοί, και όπου καλούνταν δεν αρνούνταν τις υπηρεσίες του:
«Το θυμούμαι το Μεντεχέμ τον Τούρκο γιατρό, που έσιαζε τα πόδια, τα χέρια, τα σπασίματα επαέ στα Μετόχια και ούλοι τον είχανε στα όπα-όπα! Ο κόσμος τον αγάπανε καλά, τον έπαιρνε στο σπίτι του, έμενε κιόλας και τον- ε-τάιζε και είχενε θεραπεύσει πολλούς χωριανούς, αλλά και άλλους σε διπλανά χωριά, τη Γωνιά, το Βαρσαμόνερο, τον Άγιο Ανδρέα…»
«ΜΟΥ ΕΒΑΖΕ ΑΛΟΙΦΕΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΑΧΤΟΠΟΙΗΣΕΝΕ…»
Με βοηθό τη μπαστούνα του, θα πάει στο καφενείο για τον καφέ του
Η «μάνα τση Τουρκιάς» στην περιοχή, ήταν στο χωριό Άγιος Κωνσταντίνος αλλά και στο Βαλσαμόνερο «ήτανε όλο Τούρκοι» οι οποίοι επέλεγαν τόπους εγκατάστασής τους, τους οικισμούς «που είχαν νερό» και ευδοκιμούσε η αμπελοκαλλιέργεια, όπως στο ιστορικό βουνό «Νίπποι». Στις κορυφές του, οι αμπελώνες μπορεί να εγκαταλείφθηκαν και να ρήμαξαν, όμως συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμα και σήμερα, άλλα σε καλή κατάσταση και τα περισσότερα μισογκρεμισμένα ή ερείπια, τα πατητήρια των σταφυλιών της τουρκικής κυριαρχίας.
Μικρός, ίσα που είχε «μπει στο δημοτικό σχολειό» του χωριού του θυμάται σαν να ήταν τώρα, ο σχεδόν αιωνόβιος το Μεντεχέμ: «Είχενε πέσει μια πέτρα στο μικρό δαχτυλάκι του ποδιού μου κι ήρχουνταν ο Μεντεχέμ στο σπίτι και μου έβανε αλοιφές και με ταχτοποίησενε. Αυτός δεν έμενε μόνιμα σε ένα χωριό κι ήτανε περιφερόμενος κι όπου τον-ε-καλούσανε επήγενε…» Οι σχέσεις ανάμεσα στους ντόπιους και τους Τούρκους, ήταν γενικά ομαλές και συχνά «πολλοί χωριανοί από τα Μετόχια, πηγαίνανε στον Άγιο Κωνσταντίνο και βάνανε τσι Τούρκους αγγαρεία σαν τσι Γερμανούς που έζησα εγώ…»
Ο Γιάννης Δρουλίσκος, ολόκληρα 85 χρόνια ήταν στα βουνά με τα πρόβατα
ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ
Βοσκαρούδι από τα 12 του, «μόλις ξεσκόλισε», έμελλε μια ζωή 85 χρόνων να την περάσει στα όρη με οδυνηρό διάλειμμα την περίοδο που βρέθηκε στην πρώτη «γραμμή του πυρός» του μετώπου της Αλβανίας και ύστερα στο χωριό του στη γερμανοκατοχή. «Αλάργο από τον πόλεμο! Δεν υπάρχει χειρότερο πράμα…» θα πει, κουβαλώντας τη σκληρή εμπειρία των αλβανικών βουνών αν και έχουν περάσει 72 χρόνια. Η υπόστασή του παραμένει και πάλι με απερίγραπτες εικόνες, που θα είναι αποθηκευμένες μέχρι να κλείσει τα μάτια του!
«Πήγαμε στο Καλπάκι», εξιστορεί «και εκειά γίνηκε η μεγαλύτερη μάχη με τσι Ιταλούς και δεν τσ’ αφήκαμε να μπουν πλια μέσα. Πέρασα κακουχίες που να μην τσι περάσει άνθρωπος! Έθετα στα χιόνια και τη νύχτα από τη δίψα που δεν είχαμε νερό να πιούμε, έβανα χιόνι στο στόμα μου. Πείνα, λάσπες,κακομοιριά και οι παντέρμοι όλμοι να θερίζουνε κορμιά. Έπαθα κρυοπαγήματα και με πήγανε σε ένα χειρουργείο στην Άρτα και ξανοίξανε οι γερμανόφιλοι Έλληνες γιατροί να μου κόψουνε τα πόδια, μα δεν τσ’ άφηκα…»
Με τον Μιχάλη Φραντζεσκάκη, ένα από τα 19 εγγόνια του Από τις 26 Φεβρουαρίου 1941 που έφυγε από το μέτωπο και για 13 μήνες… γνώριζε ως τραυματίας πολέμου, τα νοσοκομεία. Στα Φραντζεσκιανά Μετόχια, από «το Μέγα Σάββατο» του ’42 που έφυγε με καϊκι μαζί με άλλους συμπολεμιστές του από το Πέραμα, βρέθηκε, ενώ οι Γερμανοί είχαν ήδη επικρατήσει και εγκατασταθεί ως… κυρίαρχοι στην Κρήτη. Γύρισε με αβάσταχτο πόνο, γιατί πέντε συγχωριανοί του είχαν μείνει στα πεδία των μαχών και οι οικογένειές τους μαυροντύθηκαν.
Για πρώτη φορά, φτάνοντας στα Χανιά από τον πόλεμο, είδε Γερμανούς να αθλούνται «στο γυμναστήριο» και άλλους στο Ρέθυμνο την ίδια μέρα. Ύστερα τους συναντούσε συχνά στο χωριό του, όταν πήγαιναν οπλισμένοι να κάνουν επιτάξεις τροφίμων, ζώων και εργατών για τις αγγαρείες στο Πάνω Βαλσαμόνερο που «έσαζαν το δρόμο».
Στο καφενείο, με τη συγχωριανή του καφεπώλισσα Λουκία Καλαϊτζάκη
Η ζωή του Γιάννη Δρουλίσκου, μιας μορφής που δοκιμάστηκε στη φωτιά και το ατσάλι, παρά τα χρόνια της κινείται αθόρυβα μέσα στο περιβάλλον της σύγχρονης κατοχής αλλά δεν ταράζεται. Πορεύτηκε ανάμεσα σε τρεις αιώνες χωρίς ποτέ να απαιτήσει. Έζησε την τουρκιά στα πρώτα του χρόνια και ύστερα μπήκε σε ένα διαρκή εθνικό αγώνα που δεν τον έκαμψε, αντίθετα, τον όπλισε και τον έκανε ανίκητο στις δυσκολίες…
«ΑΝ ΚΟΨΟΥΝ ΤΑ ΜΗΝΙΑΤΙΚΑ!»
Ως ολιγαρκής, όπως και οι άνθρωποι «της εποχής του» που είναι ακόμη στη ζωή, «λάμπει» με τη σοφία του: «Άμα κόψουνε τα μηνιάτικα θα ποθάνει κόσμος», εκτιμά. «Ούλα ρημάξανε στα χωριά κι άνθρωπος δεν πιάνει τη σκαλίδα. Μια φορά τα βούγια ήτανε το καλύτερο μαξούλι του ανθρώπου αλλά εδά επαραιτήσανε και τη γη και οι νέοι δε δουλεύουνε. Ογδόντα πέντε χρόνια ήμουνε στα πρόβατα και μια φορά τα βλέπαμε το χειμώνα με την ομπρέλα και μας-ε-φέρνανε φαϊ και δε μπορούσαμε να φάμε! Εδά έχουνε τα φραχτά, τα βάνουνε μέσα και τα ταϊζουνε με τροφές και αυτοκίνητα και τα λαλούνε! Γι αυτό και δεν έχουνε απόδοση. Χαθήκανε και οι αγροφυλάκοι! Είδες πουθενά; Τα πρόβατα τα αγαπώ κι όπου τα δω τα ζηλεύω κι εδά να ξαναγεννιόμουνα πάλι βοσκός ‘θελα ‘μαι…»
madeincreta.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ο όμιλος ΤΙΤΑΝ δεν φεύγει από την Ελλάδα
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
![ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΟ: Πως να φτιάξεις την ημέρα ενός άστεγου [video]](https://images.newsnowgreece.com/37/378229/sygkinitiko-pos-na-ftiaxeis-tin-imera-enos-astegou-video-1-124x78.jpg)
