2012-08-15 12:53:04
Φωτογραφία για Παναγία η Φιδούσα, στην Κεφαλλονιά
Το Μαρκόπουλο Κεφαλονιάς είναι καρπός του μεγάλου εποικισμού του 1507 που επιχείρησαν οι Βενετσιάνοι στην περιοχή του Ελειού και των Πρόννων. Στα χρόνια που πέρασαν αποτελούσε ένα κεντρικό και πολυάριθμο χωριό για την περιοχή και... υπήρξε κατά περιόδους έδρα του αστυνομικού σταθμού αλλά και του Ειρηνοδικείου.Σημαντικότερο αξιοθέατο του Μαρκόπουλου και ένα από τα πιο αξιόλογα του νησιού είναι η Παναγία η Φιδούσα ή Παναγία η Λαγκουβάρδα, γνωστή για τα φιδάκια της σε όλη την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό.Ανατρέχοντας πίσω στο χρόνο, βρίσκουμε παραδόσεις που έχουν περάσει από στόμα σε στόμα και μας βοηθούν να συνειδητοποιήσουμε την όχι τυχαία θέση αυτού του ναού, καθώς και να ανιχνεύσουμε χρονικά την εμφάνιση των θαυματουργών φιδιών.

Ο αξιοσέβαστος επί πολλά χρόνια ψάλτης της εκκλησίας, ο αείμνηστος Παναγής Κωνσταντάτος, ο σημαντικότερος αρωγός για την συγγραφή αυτού του άρθρου το 2001 σε ηλικία 91 ετών, αναφέρει τη διήγηση μιας γερόντισσας ονόματι Τσάντας Κωνσταντάτου 105 ετών την οποία άκουγε συχνά στα παιδικά του χρόνια
. Σύμφωνα με αυτήν τη διήγηση, ένας τσοπάνος που έβοσκε τα πρόβατά του στην περιοχή, είδε μέσα σε βάτο κάτι που έλαμπε. Πλησιάζοντας βρήκε μια εικόνα της Παναγίας, προς τιμήν της οποίας, οι κάτοικοι αποφάσισαν να χτίσουν εκκλησία. Επειδή όμως το μέρος που βρέθηκε κρίθηκε ακατάλληλο, όρισαν άλλο τόπο, όπου μετέφεραν την εικόνα με λαμπαδηφορίες και δεήσεις προς την Υπεραγία Θεοτόκο.

Η εικόνα ασφαλίστηκε με όλες τις προφυλάξεις, όμως την επόμενη ημέρα οι κάτοικοι ανακάλυψαν ότι η εικόνα είχε χαθεί. Τους ψιθύρους υποψίας, για πιθανή κλοπή σύντομα διαδέχτηκε η έκπληξη της επανεμφάνισης της εικόνας στην ίδια θέση που αρχικά είχε βρεθεί.Τρεις φορές συνολικά μεταφέρθηκε η εικόνα και τρεις φορές επέστρεψε στην θέση την ορισμένη από τον Θεό. Οι κάτοικοι έκριναν πως η ανθρώπινη βούληση δεν μπορούσε ούτε και θα έπρεπε να αντισταθεί στις θεϊκές δυνάμεις και έτσι ο ναός χτίστηκε στην σημερινή του θέση.Η θαυματουργή αυτή εικόνα δυστυχώς έχει κλαπεί και δεν στολίζει πια την εκκλησία. Και η εκκλησία όμως, κτίτωρ της οποίας ήταν ο Ευστάθιος Σταθάτος (οι πηγές μας είναι ασαφείς σχετικά με τον αιώνα στον οποίο έζησε), υπέστη μεγάλη καταστροφή από φωτιά που έκαψε το μοναδικής ομορφιάς τέμπλο της αλλά και από την βιαστική κίνηση της ανατίναξης του καμπαναριού μετά τους σεισμού του 1953, επειδή θεωρήθηκε ετοιμόρροπο.Τα φιδάκια της Παναγίας της Λαγκουβάρδας όμως συνεχίζουν να θυμίζουν το μυστήριο που περιβάλλει τον ναό καθώς συνδέονται άρρηκτα με αυτόν. Πότε κάνουν πρώτη φορά την εμφάνισή τους δεν είναι γνωστό. Οι ιστορίες των παλαιότερων και οι παραδόσεις μας πηγαίνουν αιώνες πίσω, και μας μιλούν για κάποιον κάτοικο ονόματι Ερωτόκριτο, που είναι ο πρώτος που είναι ο πρώτος που τα ανακαλύπτει.

Σύμφωνα με την παράδοση, όπως αυτή φτάνει μέχρι την εποχή μας αλλά και όπως έχει καταγραφεί στον σύντομο προσκυνηματικό οδηγό της Ιεράς Μητροπόλεως Κεφαλληνίας, στη θέση της σημερινής εκκλησίας βρισκόταν κάποτε αρχαία Μονή της Παναγίας που καταστράφηκε από επιδρομή Αγαρηνών. Με θαύμα της Παναγίας που εμφάνισε φίδια φαρμακερά, οι μοναχές γλίτωσαν από την ατίμωση, κατά μία άλλη παράδοση πάλι οι ίδιες έγιναν φίδια. Σε διαρκή ανάμνηση του θαύματος εμφανίζονται ακίνδυνα φιδάκια μέσα στο ναό και τριγύρω από αυτόν κάνοντας έτσι αισθητή την παρουσία και την σκέπη της Παναγίας στους ευλαβείς προσκυνητές.Τα φιδάκι εμφανίζονται από 6 Αυγούστου έως ανήμερα της γιορτής της Παναγίας στις 15 Αυγούστου, κυρίως γύρω από το παλιό κατεδαφισμένο καμπαναριό αλλά και στην ευρύτερη περιοχή του Ναού.Πρόκειται για φιδάκια που μοιάζουν με οχιές, δηλητηριώδη -όπως προέκυψε από εξέταση ειδικών- με μήκος που κυμαίνεται από μερικά εκατοστά έως ένα μέτρο αναλόγως της ηλικίας τους και έχουν κατά παράδοση πάνω τους δύο χαρακτηριστικούς σταυρούς, έναν στο κεφάλι και έναν στη γλώσσα.Σύμφωνα με το έθιμο την εποχή της εμφάνισής τους παιδιά ψάχνουν να τα βρουν από το σούρουπο και μετά. Όταν ένα φιδάκι βρεθεί, η καμπάνα θα σημάνει για να μεταφέρει το χαρμόσυνο μήνυμα. Καλότυχη θεωρείται η χρονιά που θα φέρει στο φως πολλά φιδάκια. Η πίστη των Χριστιανών ότι τα φιδάκια αποτελούν καλό οιωνό, θεμελιώθηκε διττά το 1940 και το 1953.

Κανένα φιδάκι δεν εμφανίστηκε αυτές τις δύο χρονιές η μία ήταν η χρονιά του Β παγκοσμίου πολέμου και η άλλη του σεισμού, κατά τον οποίο μόνο στο Μαρκόπουλο θρήνησαν 32 θύματα.Μια εικόνα από το πανηγύρι στο Μαρκόπουλο στα περασμένα χρόνια παίρνουμε από το παρακάτω απόσπασμα του βιβλίου του Δημ. Σ. Λουκάτου «Τα Καλοκαιρινά». Πρόκειται για παιδικές εντυπώσεις του συγγραφέα από το πανηγύρι του 1923, πρωτοδημοσιευμένες το 1946.«…Μπήκαμε στην εκκλησία που ήταν κατάφωτη και γεμάτη κόσμο (…) Πάνω στα χρυσά ξυλοσκαλισμένα ανάγλυφα του Τέμπλου, στις κολόνες και στα βημόθυρα, δύο, τρία, πέντε, εφτά, πολλά φίδια κινούνταν και ανεβοκατέβαιναν (…) Τα κοίταζα σαστισμένος ώρα πολλή, κι είχα ξεχάσει να τραβήξω προς το στασίδι μου.

Ένας επίτροπος ήρθε κοντά μου και μου ‘δειξε ένα φίδι που κρατούσε στο χέρι του. Ήταν αρκετά μεγάλο, κι είχε τυλιχτεί στο μπράτσο του, σαν βραχιόλι. Μου το πρότεινε να το χαϊδέψω. Ξεθάρρεψα λίγο, κι έβαλα το δάχτυλό μου στο κεφάλι του.

Ένα δερματάκι βελούδινο, δυο μάτια σπιθοβόλα, κι ένα σημαδάκι σαν σταυρός στο μέτωπο… Πού και πού άνοιγε το στόμα του κι έβγαζε έξω μια κλωστένια γλωσσίτσα. Μου είπαν πως αν πρόσεχα καλά, θα έβλεπα στην άκρη της πάλι ένα σταυρό.Όλο το εκκλησίασμα γύρω μου έκανε το ίδιο. Παρέες – παρέες κρατούσαν από ένα – δυο φίδια και τα έδειχναν στους νεοφερμένους. Για να τους κάνουν μάλιστα πιο πολλή εντύπωση, τα έβαζαν μέσα στον κόρφο τους και τα άφηναν να περνούν από τη μια άκρη της μανίκας τους στην άλλη.Ψάλλαμε την ολονυχτία και τα φίδια δεν σταμάτησαν καθόλου το σεριάνι τους μέσα στην εκκλησία. Θυμάμαι όταν ψάλλαμε το «Λόγον αγαθόν» μπροστά στο Θρόνο, τα φίδια ανεβοκατέβαιναν στην κορνίζα της εικόνας, κουλουριάζονταν πάνω στα ψεύτικα ομοιώματα φιδιών, που ήταν για τάμα κρεμασμένα από τη βελουδένια ζώνη της Παναγίας.

Και στο τέλος, όταν λέγαμε τη δοξολογία, ο κόσμος έφερε κι αμόλησε μέσα στην εκκλησία κι άλλα φίδια, γιατί κείνη την ώρα λέει, έβγαιναν έξω στη λαχτιά τα τελευταία.Την άλλη μέρα στη λειτουργία, γίνονταν τα ίδια. Έλεγε ο παπά – Βαγγέλης το Ευαγγέλιο στην Ωραία Πύλη, και τα φίδια περπατούσαν απάνω στα παπούτσια του. Έψαλλε στη μέση της εκκλησίας ο πατέρας μου τον Απόστολο, και πάνω στο βιβλίο του κινιόταν ένα φιδάκι, που του έβαλε γι’ αστείο ένας εκκλησιαζόμενος.

Με μια ελαφριά κίνηση του χεριού του ο πατέρας μου το παραμέριζε, κάθε που σκέπαζε το κείμενο…Στο τραπέζι που φάγαμε το μεσημέρι, είχαμε μαζί μας ένα απ’ αυτά τα φίδια της εκκλησίας. Βρήκα την ευκαιρία να ρωτήσω τους χωριανούς διάφορα πράγματα για τα φίδια αυτά. Μου έλεγαν πως ύστερα από 40 μέρες θα εξαφανίζονταν, σ’ οποιοδήποτε μέρος και αν τα φύλαγε κανείς. Πως πολλοί που τα είχαν βάλει μέσα σε κλειστά μπουκάλια τα έχασαν παράξενα και από εκεί. Πως το σωστό είναι, καθένας που παίρνει φίδι, να το πηγαίνει ύστερα στη θέση του, εκεί στη ρεματιά, και να τα’ αφήνει να βρει τη φωλιά του. Αλλιώς θυμώνει η Παναγία και τον τιμωρεί πως οι καροτσιέρηδες, που από λάθος ή επίτηδες πατούν με το κάρο τους τέτοια φίδια στο δρόμο, βλέπουν στον ύπνο τους την Παναγία που τους τα γυρεύει. Γι’ αυτό και έχουν στείλει πολλοί στο Θρόνο της ασημένια ή χρυσαλοιφωμένα ομοιώματα φιδιών…» (Σελ 124-125)Η παρουσία του φιδιού, του άσπονδου εχθρού του ανθρώπου, υποταγμένου από τη Μεγαλόχαρη αποτελεί από μόνο του ένα θαύμα. Πολύ συχνά όμως άλλα θαύματα της Παναγίας της Φιδούσας επιβεβαιώνουν την αμφίβολη πίστη του ανθρώπου που ψάχνει απτές αποδείξεις και ζητάει να τα εξηγήσει όλα με τα δικά του περιορισμένα μέτρα και μέσα. Τα περισσότερα έχουν διασωθεί ως ιστορίες ανάμεσα στους πιστούς, χωρίς όμως συγκεκριμένα στοιχεία καθώς έγιναν σε εποχές που ο καθημερινός κάματος της ζωής δεν άφηνε περιθώρια για τέτοιου είδους καταγραφές.

Από τα πιο πρόσφατα είναι και η θεραπεία δύο δαιμονισμένων κοριτσιών, καθώς και μιας παράλυτης γυναίκας που μόλις αντίκρισε τον Ναό γιατρεύτηκε, σηκώθηκε από το καροτσάκι και έφτασε περπατώντας έως την πόρτα του.Επισκέπτη της Παναγίας του Μαρκόπουλου Φιδούσας ή Λαγκουβάρδας, βρίσκεσαι σε ένα σεπτό μέρος, προσκύνησε ευλαβικά και αφουγκράσου την Θεία Παρουσία είναι διάχυτη σε αυτόν τον επιβλητικό μέγα χώρο. Να θυμάσαι πως ένα θαύμα δεν περιγράφεται με λόγια μόνο βιώνεται μέσα από την καρδιά και το πνεύμα. Βιβλιογραφία:Κωνσταντάτος Παναγιώτης. «Συνέντευξη». Μαρκόπουλο Κεφαλονιάς, Αύγουστος 2000. Ιερέας και Επίτροπος του Ναού. «Συνομιλία», Μαρκόπουλο Κεφαλλονιάς, Αύγουστος 2000.Κωνσταντίνος Παναγιώτης. «Χειρόγραφο»: Ιερή Διήγηση της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας Λαγγουβαρδιώτισσας Μαρκοπούλου Κεφαλληνίας, Μαρκόπουλο Κεφαλλονιάς 1996. Προσκυνηματικός Οδηγός, Ιεράς Μητρόπολις Κεφαλληνίας, 1997.Λουκάτος Δημήτριος Σ. Τα Καλοκαιρινά. Αθήνα: Εκδόσεις Φιλιππότη 1981.
Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ