2012-07-09 10:22:07
Η μετάδοση ιδεών αποτελεί το πιο ισχυρό όπλο στην ξεροκέφαλη αδιέξοδη γραμμή που χαράσσουν άνθρωποι προσκολλημένοι σε δεδομένα του 80. Οι ιδέες έχουν δυναμική, κι όσο αποθαρρυμένος κι αν είναι κανείς, έχουν τη δύναμη να προκαλέσουν αλλαγές. Τεράστιες αλλαγές.
Με το κείμενο αυτό θα επιχειρήσω να δώσω σε όλους να καταλάβουν ότι από τις ιδέες ξεκινούν τα πάντα. Πάντα έτσι ήταν. Κι όταν οι ιδέες γίνονται οικουμενικές, τότε έχουν τη δύναμη να λυγίσουν οποιαδήποτε αντίσταση.
Θα ξεκινήσω με μία αναφορά στην παγκόσμια οικονομία και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Τα πάντα αυτή την αφετηρία έχουν. Πρέπει να δούμε την οικονομία.
Θα το κάνω χωρίς περιττές λέξεις και σύνθετους οικονομικούς όρους μια κι εδώ το μόνο που μας ενδιαφέρει είναι η ουσία. Και πάνω από όλα, με ενδιαφέρεις εσύ, που διαβάζεις αυτό το κείμενο. Το πως θα πάρεις αυτές τις ιδέες, θα τι κάνεις δικές σου, θα τις εμπλουτίσεις με δικά σου στοιχεία και θα τις κάνεις ακόμα πιο ισχυρές. Ανεξάρτητα από το που κλίνεις πολιτικά. Με ενδιαφέρει το μυαλό σου, που φέρει μέσα του στοιχεία ενός πολιτισμού που έχει υποστεί πολλά, αλλά στη δυσκολία είναι ικανός για τις πλέον απίθανες υπερβάσεις.
Ξεκινάμε λοιπόν.
Η παγκόσμια οικονομία παραμένει «ζωντανή» χάρη σε μηχανήματα υποστήριξης ζωής. Αυτό είναι γεγονός.
Συγκεκριμένα:
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αψηφούν την βαρύτητα και τυπώνουν χρήμα, βασιζόμενες στη σχέση αλληλεξάρτησής τους με την Κίνα. Οι ΗΠΑ εισάγουν προϊόντα από την Κίνα και η Κίνα δανείζει τις ΗΠΑ. Τόσο απλά. Ναι, ακόμα και η Αμερική πρέπει να δανειστεί γιατί καταναλώνει περισσότερα από όσα παράγει. Για πόσο καιρό αυτό μπορεί να συνεχιστεί, μένει να το δούμε. Είναι αντίστοιχο με το δανεισμό της Ελλάδας με μία βασική διαφορά: Οι ΗΠΑ είναι υπερδύναμη, η Ελλάδα όχι. Με αυστηρά τεχνοκρατικά κριτήρια, οι ΗΠΑ έχουν αποτύχει κι αν είχαν το μέγεθος της Ελλάδας, θα είχαν την ίδια μοίρα. Δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός ότι την άνοιξη του 2010, σύμφωνα με τις αναφορές του ΔΝΤ από το ίδιο το site του, η Αμερική απείχε σε οικονομικές επιδόσεις μόλις 18 μήνες από την Ελλάδα. Η Αμερική όμως τόνωσε την οικονομία με το να τυπώνει χρήμα ενώ η Ελλάδα σε ένα περιβάλλον εντελώς διαφορετικό, αναγκάστηκε να δεχτεί τοκογλυφικούς όρους και αντικοινωνικά μέτρα για να «απαλλαγεί» από το χρέος.
Είναι το αντίστοιχο του να λέμε στον έναν παραβάτη οδηγό να μην το ξανακάνει, και τον άλλον να τον υποχρεώνουμε σε καταναγκαστικά έργα για το υπόλοιπο της ζωής του. Γιατί αυτό; Γιατί στη δεύτερη περίπτωση ο οδηγός είναι το χεριού μας, σκύβει το κεφάλι και δέχεται όποια κατηγορία κι αν του απαγγείλουμε. Σε αυτόν λοιπόν δεν κάνουμε μία απλή παρατήρηση, θα του πάρουμε ότι έχει και δεν έχει, απλούστατα γιατί μας δίνει αυτό το δικαίωμα. Είτε επειδή είναι αδύναμος, είτε επειδή πιστεύει ότι είναι αδύναμος. Ένας σκεπτόμενος λαός όμως ποτέ δεν είναι αδύναμος.
Όσο για την Ευρώπη τώρα, προχωράει ασθμαίνοντας και λίγο πολύ είναι προφανές ότι αν συνεχίσει έτσι, θα οδηγηθεί σε διάλυση με το ένα κράτος-μέλος να τρώγεται με το άλλο.
Από την άλλη, οι ραγδαία αναπτυσσόμενες οικονομίες όπως της Κίνας, εξαρτώνται από την Ευρώπη και την Αμερική για να συντελέσουν το οικονομικό τους «θαύμα». Με την αποδυνάμωση Ευρώπης και Αμερικής, στο τέλος χάνει και η Κίνα. Χώρια που το θαύμα της Κίνας βασίζεται σε μία εξαθλιωμένη παραγωγική βάση με μισθούς 20 ευρώ το μήνα και με προϊόντα αμφίβολης ποιότητας. Αν αυτό είναι το μέλλον της ανάπτυξης, ευχαριστώ πολύ αλλά δεν θα πάρω. Έχω πολύ σημαντικότερα πράγματα να κάνω με τη ζωή μου από το να δουλεύω από το πρωί μέχρι το βράδυ για ένα πιάτο φαΐ και μία στέγη πάνω από το κεφάλι μου, χωρίς κοινωνική ζωή και χωρίς κάτι να επιβεβαιώνει ότι είμαι πράγματι ζωντανός, πέρα από το σφυγμό μου.
Είναι σαφές λοιπόν ότι κάτι δεν πάει καλά. Κι όλο αυτό τον καιρό, δημιουργούνται περιουσίες χωρίς κανένα απολύτως αντίκρισμα, μέσα από χρηματιστηριακά παιχνίδια, με στοιχήματα που ποντάρουν στην καταστροφή. Το ερώτημα εδώ είναι, αν κάποιος ποντάρει στη συνολική καταστροφή και βγει κερδισμένος, στο τέλος είναι πράγματι κερδισμένος; Μπορεί μία οθόνη να του λέει ότι έχει κερδίσει δις ευρώ, αλλά αν στο μεταξύ έχει καταστραφεί η πραγματική παραγωγική διαδικασία, τα χρήματα αυτά θα έχουν αξία; Αν σου ανήκει το 100% του μηδενός, πάλι μηδέν θα έχεις.
Γιατί όμως επιμένουν να λειτουργούν έτσι; Για να το καταλάβουμε καλύτερα, ας σκεφτούμε ένα άλογο με παρωπίδες και μυωπία. Ένα τέτοιο άλογο δεν μπορεί να δει την καταστροφή δεξιά και αριστερά, βλέπει μόνο το δικό του μονοπάτι. Το μονοπάτι αυτό δείχνει να είναι στρωμένο με ροδοπέταλα αλλά ως μυωπικό, το άλογο δεν βλέπει τον γκρεμό που είναι μερικές εκατοντάδες μέτρα μπροστά του.
Κι άλλο ένα παράδειγμα. Ας δούμε την κοινωνία σαν μία πυραμίδα. Στην κορυφή είναι οι πιο προνομιούχοι. Αν χρόνο με το χρόνο, εξαφανίζεται η μία στρώση της πυραμίδας μετά την άλλη, ξεκινώντας από τη βάση, κάποια στιγμή η κορυφή θα βρεθεί στη βάση, και τελικά θα χαθεί κι εκείνη στην άμμο της ερήμου.
Πως μπορούν όλα αυτά να διορθωθούν; Παν μέτρον άριστον έλεγαν οι Αρχαίοι και κάτι ήξεραν. Μέτρο στην αχαλίνωτη δίχως πραγματική αξία «ανάπτυξη» της λογικής σκάβω μία τρύπα, κάποιος από πίσω του τη γεμίζει, και οι δύο παράγουν «έργο» κι έχουμε ανάπτυξη. Μέτρο στην ιδιωτική πρωτοβουλία που εκλαμβάνει την ελευθερία ως το δικαίωμα να καταστρέφει τα πάντα αρκεί να κάνει καλό στον εαυτό της. Μέτρο όμως και στις συνδικαλιστικές, συντεχνιακές απαιτήσεις που επιζητούν την ευκολία μέσω του κρατισμού, που θα τους εξασφαλίσει τα προς το ζην αλλά και πολλά παραπάνω, είτε πραγματικά το αξίζουν, είτε όχι. Για μια ακόμη φορά, τα πάντα βρίσκουν την ισορροπία τους στη μέση.
Τέλος, έχουμε το περιβάλλον. Όλοι θα συμφωνήσουν πως ότι είναι καλό για το περιβάλλον είναι καλό για εμάς αλλά και για την πραγματική οικονομία. Ποιο μέρος μπορεί να ευημερήσει περισσότερο; Μια έρημος χωρίς πετρέλαιο (γιατί κι αυτό θα τελειώσει) ή μία εύφορη κοιλάδα με τρεχούμενα νερά και πυκνή βλάστηση;
Που καταλήγουμε λοιπόν: σε έναν τεχνοκρατισμό με φιλελεύθερα στοιχεία, υπέρ της κοινωνίας και της ατομικής δημιουργικής πρωτοβουλίας που προσφέρει στο σύνολο και βοηθάει στην προστασία του περιβάλλοντος, όλα στα πλαίσια μίας κοινωνικής πολιτικής όπου κανείς δεν αγωνίζεται να καλύψει τις στοιχειώδεις ανάγκες του.
Ο φιλελευθερισμός, η οικολογία αλλά και ο σοσιαλισμός έχουν θετικά και αρνητικά.
Αν από αυτά κρατήσουμε μόνο τα θετικά και τα συνδυάσουμε, έχουμε δημιουργήσει την κοινωνία του μέλλοντος. Σταματάμε να σκύβουμε το κεφάλι όπως ο 2ος οδηγός του παραδείγματος και με το δικό μας παράδειγμα, δημιουργούμε μία νέα κοινωνία με ότι καλύτερο υπάρχει από ιδέες. Κι όποιος θέλει, είτε μας ακολουθεί, είτε καταστρέφεται, ή σκέφτεται κάτι ακόμα καλύτερο και τότε, πολύ ευχαρίστως, θα τον ακολουθήσουμε.
Κι επειδή πολλοί θα βρεθούν να πουν ωραία όλα αυτά αλλά πως γίνεται στην πράξη, μερικές χειροπιαστές ιδέες:
1. Οτιδήποτε αποτελεί κοινωνικό αγαθό, όπως είναι το νερό, παραμένει σε κρατικά χέρια. Δεν μπορούμε να ρισκάρουμε με τους νόμους της αγοράς κάτι από το οποίο εξαρτυόμαστε άμεσα για την επιβίωσή μας.
2. Οι τράπεζες παραμένουν σε ιδιωτικά χέρια αλλά με νέους κανόνες. Δεν θα μπορούν πλέον να λειτουργούν με τρόπους που επιβαρύνουν την κοινωνία. Δεν μπορεί κάθε φορά που οι τράπεζες μπαίνουν μέσα, να πληρώνει η κοινωνία αλλά όταν κερδίζουν η κοινωνία να μένει εκτός. Κι έτσι όπως είναι δομημένο το σύστημα, οι τράπεζες από εδώ και στο εξής, θα μπαίνουν μέσα συνεχώς.
3. Σταματάει επιτέλους αυτή η διαδικασία που οδηγεί όλους να χρωστάνε σε όλους. Δεν μπορούμε να κυνηγάμε ολοένα και λιγότερα χρήματα μέσα στην αγορά, για ανάγκες και υποχρεώσεις πολύ μεγαλύτερες από το χρήμα που υπάρχει. Οπότε θα πρέπει να επανεξετάσουμε τον τρόπο λειτουργίας ολόκληρου του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Στην πιο βασική εκδοχή του, το χρήμα που μπαίνει στην αγορά πρέπει να είναι σε αντιστοιχία με κάτι παραγωγικό, κι όχι αέρας. Κι αν κάτι δημιουργεί χρήμα από το πουθενά, όπως οι τόκοι, θα πρέπει να υπάρχει το αντίθετό του για να το ακυρώνει (καλύπτει). Γιατί ότι δημιουργείται από το τίποτα, σε αναντιστοιχία με την πραγματικότητα, δεν μπορεί να καλυφθεί.
4. Να δοθεί βάρος στην παραγωγή βασικών γεωργικών προϊόντων. Είναι έγκλημα, αυτή η χώρα να εισάγει αγροτικά προϊόντα από τη Νέα Ζηλανδία που μπορούν κάλλιστα να καλλιεργηθούν εδώ.
5. Σεβασμός στο περιβάλλον. Δεν μπορούμε για την καλλιέργεια της γης να χρησιμοποιούμε την τετραπλάσια ποσότητα ύδατος από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο.
6.Βάση στον πολιτισμό και την αισθητική. Και με πολιτισμό εννοούμε τα πάντα. Από τη συμπεριφορά μας ως οδηγοί, μέχρι τη συμπεριφορά μας ως χρηματοδότες – "αισθητικοί" - σύμβουλοι του εργολάβου που θα κατασκευάσει ένα αλουμινένιο κτίριο δίπλα σε μία παραλία.
7. Αποκέντρωση. Δεν είναι δυνατόν όλοι να επιθυμούν να γίνουν τραγουδιστές και χορευτές ή να δουλέψουν στα ΜΜΕ. Πολύς κόσμος θα ζήσει καλύτερα στην περιφέρεια εκμεταλλευόμενος τις δυνατότητές της. Κι αν κάποιος έχει ανάγκη να βγάλει προς τα έξω το καλλιτεχνικό του ταλέντο, υπάρχει το Διαδίκτυο. Δεν χρειάζεται να βρίσκεται σε μία μεγάλη πόλη πλέον για να αναγνωριστεί.
8. Αν οι Ευρωπαίοι εταίροι πάνε κόντρα σε αυτό που αποτελεί το αυτονόητο για την εξέλιξή μας, τότε ας πορευτούμε μόνοι μας. Να κόψουμε νόμισμα, να το συνδέσουμε με ένα ανανεώσιμο αποθεματικό όπως είναι το νερό και να του δώσουμε αξία. Επίσης με τη βοήθεια της τεχνολογίας κι ελάχιστο κόστος, μπορούν να διαμορφωθούν τοπικά δίκτυα συναλλαγών (αυτό συμβαίνει ήδη αν και σε μικρή κλίμακα) χωρίς καν τη χρήση συμβατικού χρήματος. Όλα μια ιδέα είναι κι αυτό είναι ένα από τα λίγα πράγματα στο οποίο συμφωνούν όλοι οι οικονομολόγοι.
9. Να αξιολογήσουμε στο έπακρο τις διπλωματικές δυνατότητες που μας δίνονται ως ένα φυσικό σταυροδρόμι μεταξύ ανατολής και δύσης. Για παράδειγμα, είμαστε ίσως η μοναδική χώρα του δυτικού κόσμου που μπορεί να καθίσει στο τραπέζι των συνομιλιών σε καλό κλίμα, με χώρες του αραβικού κόσμου, κι όχι μόνο.
10. Να απευθυνθούμε σε πολλές χώρες μεμονωμένα σε κάθε περίπτωση για τη σύναψη εμπορικών σχέσεων μέχρι να ορθοποδήσει η εγχώρια παραγωγή. Μπορούν να βρεθούν μοντέλα συνεργασίας και οι τεχνοκράτες που θα αφιερώσουν την ενέργειά τους σε κάτι τέτοιο, να συντελέσουν θαύματα. Αυτά οφείλουν να κάνουν κι όχι να κουρεύουν με αριθμητικές αλχημείες τα ασφαλιστικά ταμεία προς όφελος των τραπεζών. Ο τεχνοκράτης θα πρέπει να λειτουργεί στα σύνορα μεταξύ τέχνης και ορθολογισμού. Η τέχνη εξάλλου αποτελεί το πρώτο συνθετικό του τεχνοκράτη. Φαντασία και δημιουργία σε συνδυασμό με πρακτική σκέψη. Ο συνδυασμός είναι ο πλέον δυναμικός και δεν είναι τυχαίο ότι οι μεγαλύτεροι οικονομολόγοι της ιστορίας υπήρξαν παράλληλα, και καλλιτέχνες. Ο τεχνοκράτης όπως τον εννοούμε σήμερα, που δεν έχει καμία επαφή με την Τέχνη και ακολουθεί τυφλά τις στυγνές επιταγές του ορθολογισμού και το νόμο του παρασιτικού πλέον μοντέλου της οικονομικής γιγάντωσης με οποιοδήποτε κόστος, πρέπει να μπει στο χρονοντούλαπο.
11. Να δώσουμε βάση στην καινοτομία και ιδιαίτερα στην ανάπτυξη διαδικτυακών υπηρεσιών. Πρόκειται για έναν κλάδο όπου κυρίαρχο στοιχείο είναι οι ιδέες κι όπου με ελάχιστο κεφάλαιο, μία υγιής ιδέα που προσφέρει κάτι ουσιαστικό, μπορεί να αποτελέσει έναν τεράστιο πυρήνα παραγωγής πλούτου. Κυριολεκτικά αλλά και μεταφορικά.
12. Να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Εδώ για παράδειγμα θα μπορούσαμε να ανοίξουμε το δρόμο των επενδύσεων σε όσους επιθυμούν να συμμετέχουν, με αντάλλαγμα συμμετοχής στα έσοδα, σε συνεταιρική βάση κι όχι βάσει υποτέλειας. Κι αν μία χώρα αρνηθεί να συμμετάσχει, θα απευθυνθούμε σε μία χώρα που αποτελεί τον άμεσο ανταγωνιστή της. Τότε, αμέσως θα σπεύσουν κι εκείνοι για να μη μείνουν εκτός. Ας κάνουμε μία κοινοπραξία με όλους. Τι καλύτερο;
13. Να προστατέψουμε τη φυσική ομορφιά αυτού του τόπου που αποτελεί πόλο έλξης εκατομμυρίων τουριστών κάθε χρόνο. Κι όπου έχει γίνει ζημιά στο τοπίο, να επουλώσουμε τις πληγές με ότι μέσα διαθέτουμε. Αυτό να γίνει εθνική προτεραιότητα και η φύση με τη σειρά της, θα μας ανταμείψει με το να παραμένει αναλλοίωτη και βιώσιμη. Χωρίς φύση δεν υπάρχει άνθρωπος. Είναι το πλέον αυτονόητο. Και το αυτονόητο πάντα το ξεχνάμε πιο εύκολα.
14. Να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον και να μην αντιμετωπίζουμε ανταγωνιστικά κανέναν Έλληνα. Όλοι έχουμε κοινό στόχο. Την ευημερία του τόπου μας και γιατί όχι, να βάλουμε τα γυαλιά στον υπόλοιπο ανεπτυγμένο κόσμο που μη έχοντας υποστεί τη δοκιμασία ενός μνημονίου, παραμένει κοιμισμένος πιστεύοντας ότι τα πάντα θα λυθούν ως δια μαγείας. Κι αν είναι όντως να λυθούν «ως δια μαγείας», ας είμαστε εμείς οι δημιουργοί αυτής της μαγείας.
Βρισκόμαστε στην εποχή των ιδεών. Και οι ιδέες είναι αυτές που θα μας φέρουν στην ίδια ευθεία με τον πραγματικό λόγο που είμαστε εδώ.
Είμαστε εδώ για να δημιουργούμε ουσιαστικά πράγματα, για να χαιρόμαστε, για να απολαμβάνουμε την κάθε μας στιγμή πάνω σε αυτόν το πλανήτη. Για να αγαπάμε, για να μαθαίνουμε, για να προχωράμε πιο πέρα. Αν μετά από χιλιάδες χρόνια εξέλιξης καταλήξουμε να είμαστε τίποτα περισσότερο από 7 δις αυτοκαταστροφικά μυρμήγκια, θα είναι γελοίο.
Στους ώμους αυτής της χώρας πέφτει το βάρος. Μία χώρα που ίσως τώρα, 2.500 χρόνια μετά, να πληρώνει το τίμημα για όσα έφερε στο φως. Καιρός να φέρουμε περισσότερα στο φως. Τόσο απλά.
Και κλείνω με μία έκκληση στις πολιτικές δυνάμεις αυτής της χώρας που ο ρόλος τους έχει περιοριστεί στο να απογοητεύουν με την έλλειψη οράματος, δημιουργικής σπίθας και υπόληψης: Εξελιχθείτε, δείτε τη μεγάλη εικόνα και πάψτε να είστε διαχρονικά κατώτεροι των περιστάσεων με ψευδαισθήσεις μεγαλείου σε υπουργικές θέσεις ενός υποτελούς έθνους. Που είναι η υπερηφάνειά σας; Που είναι η ανάγκη για υπέρβαση, η πραγματική φιλοδοξία; Οι φιλοδοξίες τελειώνουν με μερικές χιλιάδες ευρώ το μήνα και κάποια προνόμια; Με καταθέσεις στο εξωτερικό; Όταν καταρρεύσει ολόκληρο το οικονομικό οικοδόμημα, έχετε σκεφτεί τι θα συμβεί; Όση ασφάλεια κι αν πιστεύετε ότι έχετε, θα γίνετε ένα με τον κόσμο σε μία χαοτική κατάσταση και τα "κεκτημένα" σας θα είναι κι αυτά δίχως αντίκρισμα. Το μόνο το οποίο θα παραμείνει, θα είναι η οργή του κόσμου απέναντί σας. Για εμάς δουλεύετε, ως κοινωνία. Μην το ξεχνάτε. Αυτή είναι η έννοια της δημοκρατίας. Αντί αυτού, μας οδηγείτε στα άκρα Μας χειραγωγείτε με κατευθυνόμενα μέσα και όπλο το φόβο.
Ο πραγματικός φόβος όμως είναι η βεβαιότητα μιας αδιέξοδης πολιτικής που οδηγεί στο μηδενισμό, κι όχι ο φόβος εναλλακτικών λύσεων μέσα από τις οποίες μπορεί να ξεπηδήσει κάτι καινούριο, κάτι βιώσιμο.
60% των ψηφοφόρων ψήφισε κατά του μνημονίου και 40% για αναδιαπραγμάτευση. Αν δεν σεβαστείτε έστω και στο ελάχιστο την ετυμηγορία ολόκληρου του εκλογικού σώματος, οδηγούμαστε ξανά σε εκλογές. Κι όσα έχουν γραφτεί εδώ ισχύουν για όλες τις παρατάξεις. Μέση οδός και ισορροπία, γιατί τώρα πρεσβεύετε το σύνολο της κοινωνίας κι όχι μία μόνο ιδεολογία.
Δίνουμε βάση στην κοινωνία για να μπορέσει μέσα από πιο ανθρώπινες συνθήκες να προσφέρει το άτομο. Παράλληλα όμως, δεν θυσιάζουμε το άτομο στο βωμό της συλλογικότητας. Αξιοκρατία με έμφαση στο σύνολο. Ένα μείγμα των θετικών του Τεχνοκρατισμού / φιλελευθερισμού, της Οικολογίας και του Σοσιαλισμού.
Αναγνώστης
Tromaktiko
Με το κείμενο αυτό θα επιχειρήσω να δώσω σε όλους να καταλάβουν ότι από τις ιδέες ξεκινούν τα πάντα. Πάντα έτσι ήταν. Κι όταν οι ιδέες γίνονται οικουμενικές, τότε έχουν τη δύναμη να λυγίσουν οποιαδήποτε αντίσταση.
Θα ξεκινήσω με μία αναφορά στην παγκόσμια οικονομία και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Τα πάντα αυτή την αφετηρία έχουν. Πρέπει να δούμε την οικονομία.
Θα το κάνω χωρίς περιττές λέξεις και σύνθετους οικονομικούς όρους μια κι εδώ το μόνο που μας ενδιαφέρει είναι η ουσία. Και πάνω από όλα, με ενδιαφέρεις εσύ, που διαβάζεις αυτό το κείμενο. Το πως θα πάρεις αυτές τις ιδέες, θα τι κάνεις δικές σου, θα τις εμπλουτίσεις με δικά σου στοιχεία και θα τις κάνεις ακόμα πιο ισχυρές. Ανεξάρτητα από το που κλίνεις πολιτικά. Με ενδιαφέρει το μυαλό σου, που φέρει μέσα του στοιχεία ενός πολιτισμού που έχει υποστεί πολλά, αλλά στη δυσκολία είναι ικανός για τις πλέον απίθανες υπερβάσεις.
Ξεκινάμε λοιπόν.
Η παγκόσμια οικονομία παραμένει «ζωντανή» χάρη σε μηχανήματα υποστήριξης ζωής. Αυτό είναι γεγονός.
Συγκεκριμένα:
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αψηφούν την βαρύτητα και τυπώνουν χρήμα, βασιζόμενες στη σχέση αλληλεξάρτησής τους με την Κίνα. Οι ΗΠΑ εισάγουν προϊόντα από την Κίνα και η Κίνα δανείζει τις ΗΠΑ. Τόσο απλά. Ναι, ακόμα και η Αμερική πρέπει να δανειστεί γιατί καταναλώνει περισσότερα από όσα παράγει. Για πόσο καιρό αυτό μπορεί να συνεχιστεί, μένει να το δούμε. Είναι αντίστοιχο με το δανεισμό της Ελλάδας με μία βασική διαφορά: Οι ΗΠΑ είναι υπερδύναμη, η Ελλάδα όχι. Με αυστηρά τεχνοκρατικά κριτήρια, οι ΗΠΑ έχουν αποτύχει κι αν είχαν το μέγεθος της Ελλάδας, θα είχαν την ίδια μοίρα. Δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός ότι την άνοιξη του 2010, σύμφωνα με τις αναφορές του ΔΝΤ από το ίδιο το site του, η Αμερική απείχε σε οικονομικές επιδόσεις μόλις 18 μήνες από την Ελλάδα. Η Αμερική όμως τόνωσε την οικονομία με το να τυπώνει χρήμα ενώ η Ελλάδα σε ένα περιβάλλον εντελώς διαφορετικό, αναγκάστηκε να δεχτεί τοκογλυφικούς όρους και αντικοινωνικά μέτρα για να «απαλλαγεί» από το χρέος.
Είναι το αντίστοιχο του να λέμε στον έναν παραβάτη οδηγό να μην το ξανακάνει, και τον άλλον να τον υποχρεώνουμε σε καταναγκαστικά έργα για το υπόλοιπο της ζωής του. Γιατί αυτό; Γιατί στη δεύτερη περίπτωση ο οδηγός είναι το χεριού μας, σκύβει το κεφάλι και δέχεται όποια κατηγορία κι αν του απαγγείλουμε. Σε αυτόν λοιπόν δεν κάνουμε μία απλή παρατήρηση, θα του πάρουμε ότι έχει και δεν έχει, απλούστατα γιατί μας δίνει αυτό το δικαίωμα. Είτε επειδή είναι αδύναμος, είτε επειδή πιστεύει ότι είναι αδύναμος. Ένας σκεπτόμενος λαός όμως ποτέ δεν είναι αδύναμος.
Όσο για την Ευρώπη τώρα, προχωράει ασθμαίνοντας και λίγο πολύ είναι προφανές ότι αν συνεχίσει έτσι, θα οδηγηθεί σε διάλυση με το ένα κράτος-μέλος να τρώγεται με το άλλο.
Από την άλλη, οι ραγδαία αναπτυσσόμενες οικονομίες όπως της Κίνας, εξαρτώνται από την Ευρώπη και την Αμερική για να συντελέσουν το οικονομικό τους «θαύμα». Με την αποδυνάμωση Ευρώπης και Αμερικής, στο τέλος χάνει και η Κίνα. Χώρια που το θαύμα της Κίνας βασίζεται σε μία εξαθλιωμένη παραγωγική βάση με μισθούς 20 ευρώ το μήνα και με προϊόντα αμφίβολης ποιότητας. Αν αυτό είναι το μέλλον της ανάπτυξης, ευχαριστώ πολύ αλλά δεν θα πάρω. Έχω πολύ σημαντικότερα πράγματα να κάνω με τη ζωή μου από το να δουλεύω από το πρωί μέχρι το βράδυ για ένα πιάτο φαΐ και μία στέγη πάνω από το κεφάλι μου, χωρίς κοινωνική ζωή και χωρίς κάτι να επιβεβαιώνει ότι είμαι πράγματι ζωντανός, πέρα από το σφυγμό μου.
Είναι σαφές λοιπόν ότι κάτι δεν πάει καλά. Κι όλο αυτό τον καιρό, δημιουργούνται περιουσίες χωρίς κανένα απολύτως αντίκρισμα, μέσα από χρηματιστηριακά παιχνίδια, με στοιχήματα που ποντάρουν στην καταστροφή. Το ερώτημα εδώ είναι, αν κάποιος ποντάρει στη συνολική καταστροφή και βγει κερδισμένος, στο τέλος είναι πράγματι κερδισμένος; Μπορεί μία οθόνη να του λέει ότι έχει κερδίσει δις ευρώ, αλλά αν στο μεταξύ έχει καταστραφεί η πραγματική παραγωγική διαδικασία, τα χρήματα αυτά θα έχουν αξία; Αν σου ανήκει το 100% του μηδενός, πάλι μηδέν θα έχεις.
Γιατί όμως επιμένουν να λειτουργούν έτσι; Για να το καταλάβουμε καλύτερα, ας σκεφτούμε ένα άλογο με παρωπίδες και μυωπία. Ένα τέτοιο άλογο δεν μπορεί να δει την καταστροφή δεξιά και αριστερά, βλέπει μόνο το δικό του μονοπάτι. Το μονοπάτι αυτό δείχνει να είναι στρωμένο με ροδοπέταλα αλλά ως μυωπικό, το άλογο δεν βλέπει τον γκρεμό που είναι μερικές εκατοντάδες μέτρα μπροστά του.
Κι άλλο ένα παράδειγμα. Ας δούμε την κοινωνία σαν μία πυραμίδα. Στην κορυφή είναι οι πιο προνομιούχοι. Αν χρόνο με το χρόνο, εξαφανίζεται η μία στρώση της πυραμίδας μετά την άλλη, ξεκινώντας από τη βάση, κάποια στιγμή η κορυφή θα βρεθεί στη βάση, και τελικά θα χαθεί κι εκείνη στην άμμο της ερήμου.
Πως μπορούν όλα αυτά να διορθωθούν; Παν μέτρον άριστον έλεγαν οι Αρχαίοι και κάτι ήξεραν. Μέτρο στην αχαλίνωτη δίχως πραγματική αξία «ανάπτυξη» της λογικής σκάβω μία τρύπα, κάποιος από πίσω του τη γεμίζει, και οι δύο παράγουν «έργο» κι έχουμε ανάπτυξη. Μέτρο στην ιδιωτική πρωτοβουλία που εκλαμβάνει την ελευθερία ως το δικαίωμα να καταστρέφει τα πάντα αρκεί να κάνει καλό στον εαυτό της. Μέτρο όμως και στις συνδικαλιστικές, συντεχνιακές απαιτήσεις που επιζητούν την ευκολία μέσω του κρατισμού, που θα τους εξασφαλίσει τα προς το ζην αλλά και πολλά παραπάνω, είτε πραγματικά το αξίζουν, είτε όχι. Για μια ακόμη φορά, τα πάντα βρίσκουν την ισορροπία τους στη μέση.
Τέλος, έχουμε το περιβάλλον. Όλοι θα συμφωνήσουν πως ότι είναι καλό για το περιβάλλον είναι καλό για εμάς αλλά και για την πραγματική οικονομία. Ποιο μέρος μπορεί να ευημερήσει περισσότερο; Μια έρημος χωρίς πετρέλαιο (γιατί κι αυτό θα τελειώσει) ή μία εύφορη κοιλάδα με τρεχούμενα νερά και πυκνή βλάστηση;
Που καταλήγουμε λοιπόν: σε έναν τεχνοκρατισμό με φιλελεύθερα στοιχεία, υπέρ της κοινωνίας και της ατομικής δημιουργικής πρωτοβουλίας που προσφέρει στο σύνολο και βοηθάει στην προστασία του περιβάλλοντος, όλα στα πλαίσια μίας κοινωνικής πολιτικής όπου κανείς δεν αγωνίζεται να καλύψει τις στοιχειώδεις ανάγκες του.
Ο φιλελευθερισμός, η οικολογία αλλά και ο σοσιαλισμός έχουν θετικά και αρνητικά.
Αν από αυτά κρατήσουμε μόνο τα θετικά και τα συνδυάσουμε, έχουμε δημιουργήσει την κοινωνία του μέλλοντος. Σταματάμε να σκύβουμε το κεφάλι όπως ο 2ος οδηγός του παραδείγματος και με το δικό μας παράδειγμα, δημιουργούμε μία νέα κοινωνία με ότι καλύτερο υπάρχει από ιδέες. Κι όποιος θέλει, είτε μας ακολουθεί, είτε καταστρέφεται, ή σκέφτεται κάτι ακόμα καλύτερο και τότε, πολύ ευχαρίστως, θα τον ακολουθήσουμε.
Κι επειδή πολλοί θα βρεθούν να πουν ωραία όλα αυτά αλλά πως γίνεται στην πράξη, μερικές χειροπιαστές ιδέες:
1. Οτιδήποτε αποτελεί κοινωνικό αγαθό, όπως είναι το νερό, παραμένει σε κρατικά χέρια. Δεν μπορούμε να ρισκάρουμε με τους νόμους της αγοράς κάτι από το οποίο εξαρτυόμαστε άμεσα για την επιβίωσή μας.
2. Οι τράπεζες παραμένουν σε ιδιωτικά χέρια αλλά με νέους κανόνες. Δεν θα μπορούν πλέον να λειτουργούν με τρόπους που επιβαρύνουν την κοινωνία. Δεν μπορεί κάθε φορά που οι τράπεζες μπαίνουν μέσα, να πληρώνει η κοινωνία αλλά όταν κερδίζουν η κοινωνία να μένει εκτός. Κι έτσι όπως είναι δομημένο το σύστημα, οι τράπεζες από εδώ και στο εξής, θα μπαίνουν μέσα συνεχώς.
3. Σταματάει επιτέλους αυτή η διαδικασία που οδηγεί όλους να χρωστάνε σε όλους. Δεν μπορούμε να κυνηγάμε ολοένα και λιγότερα χρήματα μέσα στην αγορά, για ανάγκες και υποχρεώσεις πολύ μεγαλύτερες από το χρήμα που υπάρχει. Οπότε θα πρέπει να επανεξετάσουμε τον τρόπο λειτουργίας ολόκληρου του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Στην πιο βασική εκδοχή του, το χρήμα που μπαίνει στην αγορά πρέπει να είναι σε αντιστοιχία με κάτι παραγωγικό, κι όχι αέρας. Κι αν κάτι δημιουργεί χρήμα από το πουθενά, όπως οι τόκοι, θα πρέπει να υπάρχει το αντίθετό του για να το ακυρώνει (καλύπτει). Γιατί ότι δημιουργείται από το τίποτα, σε αναντιστοιχία με την πραγματικότητα, δεν μπορεί να καλυφθεί.
4. Να δοθεί βάρος στην παραγωγή βασικών γεωργικών προϊόντων. Είναι έγκλημα, αυτή η χώρα να εισάγει αγροτικά προϊόντα από τη Νέα Ζηλανδία που μπορούν κάλλιστα να καλλιεργηθούν εδώ.
5. Σεβασμός στο περιβάλλον. Δεν μπορούμε για την καλλιέργεια της γης να χρησιμοποιούμε την τετραπλάσια ποσότητα ύδατος από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο.
6.Βάση στον πολιτισμό και την αισθητική. Και με πολιτισμό εννοούμε τα πάντα. Από τη συμπεριφορά μας ως οδηγοί, μέχρι τη συμπεριφορά μας ως χρηματοδότες – "αισθητικοί" - σύμβουλοι του εργολάβου που θα κατασκευάσει ένα αλουμινένιο κτίριο δίπλα σε μία παραλία.
7. Αποκέντρωση. Δεν είναι δυνατόν όλοι να επιθυμούν να γίνουν τραγουδιστές και χορευτές ή να δουλέψουν στα ΜΜΕ. Πολύς κόσμος θα ζήσει καλύτερα στην περιφέρεια εκμεταλλευόμενος τις δυνατότητές της. Κι αν κάποιος έχει ανάγκη να βγάλει προς τα έξω το καλλιτεχνικό του ταλέντο, υπάρχει το Διαδίκτυο. Δεν χρειάζεται να βρίσκεται σε μία μεγάλη πόλη πλέον για να αναγνωριστεί.
8. Αν οι Ευρωπαίοι εταίροι πάνε κόντρα σε αυτό που αποτελεί το αυτονόητο για την εξέλιξή μας, τότε ας πορευτούμε μόνοι μας. Να κόψουμε νόμισμα, να το συνδέσουμε με ένα ανανεώσιμο αποθεματικό όπως είναι το νερό και να του δώσουμε αξία. Επίσης με τη βοήθεια της τεχνολογίας κι ελάχιστο κόστος, μπορούν να διαμορφωθούν τοπικά δίκτυα συναλλαγών (αυτό συμβαίνει ήδη αν και σε μικρή κλίμακα) χωρίς καν τη χρήση συμβατικού χρήματος. Όλα μια ιδέα είναι κι αυτό είναι ένα από τα λίγα πράγματα στο οποίο συμφωνούν όλοι οι οικονομολόγοι.
9. Να αξιολογήσουμε στο έπακρο τις διπλωματικές δυνατότητες που μας δίνονται ως ένα φυσικό σταυροδρόμι μεταξύ ανατολής και δύσης. Για παράδειγμα, είμαστε ίσως η μοναδική χώρα του δυτικού κόσμου που μπορεί να καθίσει στο τραπέζι των συνομιλιών σε καλό κλίμα, με χώρες του αραβικού κόσμου, κι όχι μόνο.
10. Να απευθυνθούμε σε πολλές χώρες μεμονωμένα σε κάθε περίπτωση για τη σύναψη εμπορικών σχέσεων μέχρι να ορθοποδήσει η εγχώρια παραγωγή. Μπορούν να βρεθούν μοντέλα συνεργασίας και οι τεχνοκράτες που θα αφιερώσουν την ενέργειά τους σε κάτι τέτοιο, να συντελέσουν θαύματα. Αυτά οφείλουν να κάνουν κι όχι να κουρεύουν με αριθμητικές αλχημείες τα ασφαλιστικά ταμεία προς όφελος των τραπεζών. Ο τεχνοκράτης θα πρέπει να λειτουργεί στα σύνορα μεταξύ τέχνης και ορθολογισμού. Η τέχνη εξάλλου αποτελεί το πρώτο συνθετικό του τεχνοκράτη. Φαντασία και δημιουργία σε συνδυασμό με πρακτική σκέψη. Ο συνδυασμός είναι ο πλέον δυναμικός και δεν είναι τυχαίο ότι οι μεγαλύτεροι οικονομολόγοι της ιστορίας υπήρξαν παράλληλα, και καλλιτέχνες. Ο τεχνοκράτης όπως τον εννοούμε σήμερα, που δεν έχει καμία επαφή με την Τέχνη και ακολουθεί τυφλά τις στυγνές επιταγές του ορθολογισμού και το νόμο του παρασιτικού πλέον μοντέλου της οικονομικής γιγάντωσης με οποιοδήποτε κόστος, πρέπει να μπει στο χρονοντούλαπο.
11. Να δώσουμε βάση στην καινοτομία και ιδιαίτερα στην ανάπτυξη διαδικτυακών υπηρεσιών. Πρόκειται για έναν κλάδο όπου κυρίαρχο στοιχείο είναι οι ιδέες κι όπου με ελάχιστο κεφάλαιο, μία υγιής ιδέα που προσφέρει κάτι ουσιαστικό, μπορεί να αποτελέσει έναν τεράστιο πυρήνα παραγωγής πλούτου. Κυριολεκτικά αλλά και μεταφορικά.
12. Να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Εδώ για παράδειγμα θα μπορούσαμε να ανοίξουμε το δρόμο των επενδύσεων σε όσους επιθυμούν να συμμετέχουν, με αντάλλαγμα συμμετοχής στα έσοδα, σε συνεταιρική βάση κι όχι βάσει υποτέλειας. Κι αν μία χώρα αρνηθεί να συμμετάσχει, θα απευθυνθούμε σε μία χώρα που αποτελεί τον άμεσο ανταγωνιστή της. Τότε, αμέσως θα σπεύσουν κι εκείνοι για να μη μείνουν εκτός. Ας κάνουμε μία κοινοπραξία με όλους. Τι καλύτερο;
13. Να προστατέψουμε τη φυσική ομορφιά αυτού του τόπου που αποτελεί πόλο έλξης εκατομμυρίων τουριστών κάθε χρόνο. Κι όπου έχει γίνει ζημιά στο τοπίο, να επουλώσουμε τις πληγές με ότι μέσα διαθέτουμε. Αυτό να γίνει εθνική προτεραιότητα και η φύση με τη σειρά της, θα μας ανταμείψει με το να παραμένει αναλλοίωτη και βιώσιμη. Χωρίς φύση δεν υπάρχει άνθρωπος. Είναι το πλέον αυτονόητο. Και το αυτονόητο πάντα το ξεχνάμε πιο εύκολα.
14. Να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον και να μην αντιμετωπίζουμε ανταγωνιστικά κανέναν Έλληνα. Όλοι έχουμε κοινό στόχο. Την ευημερία του τόπου μας και γιατί όχι, να βάλουμε τα γυαλιά στον υπόλοιπο ανεπτυγμένο κόσμο που μη έχοντας υποστεί τη δοκιμασία ενός μνημονίου, παραμένει κοιμισμένος πιστεύοντας ότι τα πάντα θα λυθούν ως δια μαγείας. Κι αν είναι όντως να λυθούν «ως δια μαγείας», ας είμαστε εμείς οι δημιουργοί αυτής της μαγείας.
Βρισκόμαστε στην εποχή των ιδεών. Και οι ιδέες είναι αυτές που θα μας φέρουν στην ίδια ευθεία με τον πραγματικό λόγο που είμαστε εδώ.
Είμαστε εδώ για να δημιουργούμε ουσιαστικά πράγματα, για να χαιρόμαστε, για να απολαμβάνουμε την κάθε μας στιγμή πάνω σε αυτόν το πλανήτη. Για να αγαπάμε, για να μαθαίνουμε, για να προχωράμε πιο πέρα. Αν μετά από χιλιάδες χρόνια εξέλιξης καταλήξουμε να είμαστε τίποτα περισσότερο από 7 δις αυτοκαταστροφικά μυρμήγκια, θα είναι γελοίο.
Στους ώμους αυτής της χώρας πέφτει το βάρος. Μία χώρα που ίσως τώρα, 2.500 χρόνια μετά, να πληρώνει το τίμημα για όσα έφερε στο φως. Καιρός να φέρουμε περισσότερα στο φως. Τόσο απλά.
Και κλείνω με μία έκκληση στις πολιτικές δυνάμεις αυτής της χώρας που ο ρόλος τους έχει περιοριστεί στο να απογοητεύουν με την έλλειψη οράματος, δημιουργικής σπίθας και υπόληψης: Εξελιχθείτε, δείτε τη μεγάλη εικόνα και πάψτε να είστε διαχρονικά κατώτεροι των περιστάσεων με ψευδαισθήσεις μεγαλείου σε υπουργικές θέσεις ενός υποτελούς έθνους. Που είναι η υπερηφάνειά σας; Που είναι η ανάγκη για υπέρβαση, η πραγματική φιλοδοξία; Οι φιλοδοξίες τελειώνουν με μερικές χιλιάδες ευρώ το μήνα και κάποια προνόμια; Με καταθέσεις στο εξωτερικό; Όταν καταρρεύσει ολόκληρο το οικονομικό οικοδόμημα, έχετε σκεφτεί τι θα συμβεί; Όση ασφάλεια κι αν πιστεύετε ότι έχετε, θα γίνετε ένα με τον κόσμο σε μία χαοτική κατάσταση και τα "κεκτημένα" σας θα είναι κι αυτά δίχως αντίκρισμα. Το μόνο το οποίο θα παραμείνει, θα είναι η οργή του κόσμου απέναντί σας. Για εμάς δουλεύετε, ως κοινωνία. Μην το ξεχνάτε. Αυτή είναι η έννοια της δημοκρατίας. Αντί αυτού, μας οδηγείτε στα άκρα Μας χειραγωγείτε με κατευθυνόμενα μέσα και όπλο το φόβο.
Ο πραγματικός φόβος όμως είναι η βεβαιότητα μιας αδιέξοδης πολιτικής που οδηγεί στο μηδενισμό, κι όχι ο φόβος εναλλακτικών λύσεων μέσα από τις οποίες μπορεί να ξεπηδήσει κάτι καινούριο, κάτι βιώσιμο.
60% των ψηφοφόρων ψήφισε κατά του μνημονίου και 40% για αναδιαπραγμάτευση. Αν δεν σεβαστείτε έστω και στο ελάχιστο την ετυμηγορία ολόκληρου του εκλογικού σώματος, οδηγούμαστε ξανά σε εκλογές. Κι όσα έχουν γραφτεί εδώ ισχύουν για όλες τις παρατάξεις. Μέση οδός και ισορροπία, γιατί τώρα πρεσβεύετε το σύνολο της κοινωνίας κι όχι μία μόνο ιδεολογία.
Δίνουμε βάση στην κοινωνία για να μπορέσει μέσα από πιο ανθρώπινες συνθήκες να προσφέρει το άτομο. Παράλληλα όμως, δεν θυσιάζουμε το άτομο στο βωμό της συλλογικότητας. Αξιοκρατία με έμφαση στο σύνολο. Ένα μείγμα των θετικών του Τεχνοκρατισμού / φιλελευθερισμού, της Οικολογίας και του Σοσιαλισμού.
Αναγνώστης
Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Απειλή υποβιβασμού για την ΑΕΚ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Στουρνάρας: Θα προτείνουμε επιμήκυνση
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
